Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

Alles over antennes en toebehoren.
Plaats reactie
Bericht
Auteur
PA1GVZ
Berichten: 352
Lid geworden op: 25 nov 2012, 19:33
Roepletters: PA1GVZ

Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#1 Bericht door PA1GVZ »

Beste OM's,

Graag jullie advies. Ik heb een verticale spriet staan van 7 meter met een 1:4 current balun aan de voet met een aantal radialen op het dakterras. Nu kan ik een helical overnemen van 3,4 meter lengte welke omwikkeld is van 20-22 meter draad, ofwel een PKW Super Bazooka.
Mijn vraag: schiet ik daar iets mee op? Gevoelsmatig denk ik van wel gezien er meer "draad" in de lucht hangt/staat.

Al weet ik dat het allebei compromis antennes zijn, maar je moet wat :D.
En met een wat kortere spriet op het dak slaap ik beter tijdens een najaarsstorm :shock:.

Graag jullie advies cq. mening m.b.t. deze vergelijking (vertical vs helical).
Alvast dank voor jullie reacties.

73, Gert

PA2S
Berichten: 402
Lid geworden op: 07 mei 2017, 22:17
Roepletters: PA2S

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#2 Bericht door PA2S »

PA1GVZ schreef: 30 nov 2021, 08:19 Beste OM's,

Graag jullie advies. Ik heb een verticale spriet staan van 7 meter met een 1:4 current balun aan de voet met een aantal radialen op het dakterras. Nu kan ik een helical overnemen van 3,4 meter lengte welke omwikkeld is van 20-22 meter draad, ofwel een PKW Super Bazooka.
Mijn vraag: schiet ik daar iets mee op? Gevoelsmatig denk ik van wel gezien er meer "draad" in de lucht hangt/staat.

Al weet ik dat het allebei compromis antennes zijn, maar je moet wat :D.
En met een wat kortere spriet op het dak slaap ik beter tijdens een najaarsstorm :shock:.

Graag jullie advies cq. mening m.b.t. deze vergelijking (vertical vs helical).
Alvast dank voor jullie reacties.

73, Gert
Beste Gert,
Het te verwachten resultaat hangt af van diverse factoren. Belangrijk zijn aanpassing, aardverliezen en de afmetingen.

Als een opgerolde draad net zo goed zou werken als een gestrekte draad, dan zou je een rol VD draad op het dak kunnen leggen... Als je een rechte draad in de vorm van een veer (de helical dus) in elkaar drukt, wordt het opgewekte veld kleiner. De kleinere helical zal het dan ook minder gaan doen dan de spriet.

Een voordeel van de helical kan zijn dat de impedantie aan het voedingspunt hoger wordt, waardoor je aardverliezen afnemen. Die verliezen ontstaan doordat de radialen geen perfect aardvlak vormen en bij een lagere impedantie aan het voedingspunt worden die verliezen groter. Vooral bij de lage banden (80 en 40) zou dat de afname van het veld door de kleinere afmeting kunnen compenseren. Voor de impedantie is de lengte van de draad de dominante factor.

Datzelfde effect kan overigens ook worden bereikt door een spoel in de antenne op te nemen, maar dat stuit weer op praktische bezwaren, zoals gewicht dicht bij het uitende van de spriet. Vergeet ook niet dat omgevingsfactoren zoals bebouwing, bodem en dergelijke een rol spelen. Een spoel aan de voet van de antenne kan ook, maar is minder effectief als de spoel van (te) dunne draad is gemaakt. Als je nog ergens een stuk koperen remleiding hebt liggen, zou je de spriet kunnen inkorten en een spoel onderaan plaatsen.

Ik neem aan dat je een tuner gebruikt?

Ik zou eens even goed gaan zoeken op internet, er is veel info te vinden (wees wel kritisch met beloften van fabrikanten, want die zijn vaak bijzonder optimistisch).

Succes!

Henk

PA2S
Berichten: 402
Lid geworden op: 07 mei 2017, 22:17
Roepletters: PA2S

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#3 Bericht door PA2S »

Hier een link naar artikelen van L.B. Cebik (SK), die veel van zijn leven heeft gewijd aan antennes:

http://on5au.be/Cebik%20documents.html

73, Henk

Gebruikersavatar
pa3a
Berichten: 403
Lid geworden op: 14 jan 2014, 09:53
Roepletters: PA3A
Locatie: Barendrecht
Contacteer:

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#4 Bericht door pa3a »

Houd de 7m antenne.
Effect van de antenne is afhankelijk van de fysieke lengte in één lijn, niet van de hoeveelheid opgerold draad.
Grtz,
73,
Arie Kleingeld PA3A
https://pa3a.nl
Wiskunde, radiocommunicatie, digital signal processing, CW

Gebruikersavatar
PA3DJS
Berichten: 2493
Lid geworden op: 04 mei 2014, 16:41
Roepletters: PA3DJS
Locatie: Maarssen
Contacteer:

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#5 Bericht door PA3DJS »

pa3a schreef: 30 nov 2021, 13:49 Houd de 7m antenne.
Effect van de antenne is afhankelijk van de fysieke lengte in één lijn, niet van de hoeveelheid opgerold draad.
Grtz,
Helemaal mee eens! Die 7 m verticale lengte gaat het echt winnen van een constructie van 3.4 m verticale lengte, ongeacht de hoeveel/lengte draad die je om die constructie wikkelt. Voor RX ga je het verschil niet merken (hooguit in een iets lager S-punt voor de korte constructie).

Gebruikersavatar
ON5RKN
Berichten: 576
Lid geworden op: 26 dec 2010, 11:59

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#6 Bericht door ON5RKN »

Een andere vraag:

Welke zijn je banden van interesse?
Er zijn veel mogelijkheden en het ene werkt of straalt al beter dan het ander.

Wat bij persoon A niet werkt kan werken bij B....

Antennes niet altijd even simpel, hangt van je doelstellingen af

Gebruikersavatar
PA3DAT
Berichten: 6251
Lid geworden op: 21 sep 2008, 08:08
Roepletters: PA3DAT
Locatie: Kampen
Contacteer:

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#7 Bericht door PA3DAT »

Nog beter zou een hengel van pakweg 10m lang zijn... :wink:

Kun je niet een constructie maken waarbij je de hengel kantelt en neerlegt tijdens storm?
Mijn ervaring met zo'n Spiderbeam-hengel van 10m lang (eigenlijk 12m, dunste delen verwijderd) is dat ie stijf genoeg is om 'm alleen op de onderste 1,5 a 2m vast te zetten. Hij kon wat buigen in de wind, maar hij bleef wel staan!
73 de Aloys PA3DAT / PA6D / 5P4W / KE2CZI

Gebruikersavatar
PA0BAK
Berichten: 974
Lid geworden op: 28 jul 2014, 19:09
Roepletters: PA0BAK
Locatie: Eiland Tholen, Zeeland
Contacteer:

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#8 Bericht door PA0BAK »

Toevallig heb ik dit jaar zitten spelen met een helical dipool.
Een hoeveelheid gestrekt koper werkt natuurlijk beter, maar niet iedereen heeft die mogelijkheid.
Een nadeel van deze antenne was de smalbandigheid, wanneer ik deze op 50 Ohm afregelde (50kHz op 80m, dus tuner en kippenladder verplicht).
De dipool was mechanisch 2x 10m, mete 50m draad, waarbij één helft helaas langs het huis liep, op 80m werd ik alleen waargenomen, werken was bijna onmogelijk met 20W SSB.

Nu heb ik een Z-dipool gemaakt, van 2x 25m koperdraad, en kan ik (met FT-8) op 80m en 160m over heel Europa werken.
Van deze antenne ligt één poot gedeeltelijk op een kunststof dakkapel, de mechanische lengte is 20m, de breedte 6m.
De antenne kan ik tunen op alle banden van 10m t/m 160m, incl. de WARC banden, de USA en Zuid-Amerika zijn gelukt.

Beide antennes hadden/hebben het voedingspunt op 6m hoogte en de uiteinden op 2 meter.
De antenne ziet er ongeveer zo uit:

Code: Selecteer alles

------------------------           Het uiteinde is dus 2x terug gevouwen.
\                       | 
  \                     |  
    \                      
      \                    
        \                   
          -------------              Het voedingspunt is een kippenladder.              
            -----------             
              \               
                \           
                  \
                    \
|                     \
-----------------------
OpenStandaard Evangelist, OpenSource Promotor, OpenData Liefhebber.
Gebruiker van alternatieve besturingssystemen op de computers.

PA1GVZ
Berichten: 352
Lid geworden op: 25 nov 2012, 19:33
Roepletters: PA1GVZ

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#9 Bericht door PA1GVZ »

Dank voor het meedenken allemaal!

@PA2S:
Bedankt voor de uitleg, ik gebruik inderdaad een tuner, weliswaar niet bij het voedingspunt maar met 4 meter goede coax ertussen. De vergelijking met een rol VD draad is erg verhelderend :). Op internet vind je veel over een helical maar gaat veelal over helical's voor hogere frequenties.
Handige link hier zal ik eens rustig rondkijken, veel nuttige info als ik zo even rondklik.

@PA3A & PA3DJS:
Dit bevestigd het verhaal van Henk PA2S.

@ON5RKN:
Banden van interesse zijn het hele kortegolf bereik, al weet ik dat dit tegen beter weten in is :wink: . Zeker op de lage banden verwacht ik van dergelijke relatief kleine antennes niet veel.

@PA3DAT:
Ik heb een tijd een oude (oversteek) telescoop hengel gehad van een meter of 6 in een parasol voet, na een jaar kreeg ik deze hengel alleen niet meer uit elkaar dus maar in stukken gezaagd :D, maar ging best aardig met harde wind. Ik heb slechts een muurtje van 80cm op het dakterras waar ik een 32 mm buis bevestigd heb met een paar beugels. Hier monteer ik de antenne op. Op zich stevig genoeg voor een flinke spriet.
Omklappen wordt lastig, links en rechts buren waar deze dan op hun dakterras zou komen te liggen. Ze klagen nu niet maar als ik dat ga doen weet ik niet of dit zo blijft :o . Maar inderdaad heb ik hier ook wel eens aan gedacht om een dergelijke telescoop neer te zetten. Bevestiging is dan nog wel een punt aan de bestaande bevestiging.

@PA0BAK:
Ik ben hier ook wel eens met een lengte draad aan de gang gegaan. Het is niet mogelijk om een beetje afstand te houden van de huizen waardoor deze enorm goed alles ontving echter hoorde ik alleen storing van alle apparaten in de huizen en geen amateurs meer :( . De lucht in blijft de beste oplossing.

Als ik dit alles zo hoor denk ik dat in mijn euro's beter in mijn spaarpot kan doen voor een nieuw huis met een paar hectare grond met een paar bomen van 20 meter om een mooie dipool hoog op te hangen gevoed met een openlijn :lol: .
Dat is gekheid maar de conclusie lijkt hier vrij unaniem om de 7 meter vertical niet te vervangen voor deze PKW Super Bazooka van 3,40 meter.

73, Gert

Gebruikersavatar
PA1AIS
Berichten: 2049
Lid geworden op: 18 okt 2017, 05:37
Locatie: Nijedinges
Contacteer:

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#10 Bericht door PA1AIS »

ON5RKN schreef: 30 nov 2021, 17:16 Een andere vraag:

Welke zijn je banden van interesse?
Er zijn veel mogelijkheden en het ene werkt of straalt al beter dan het ander.

Wat bij persoon A niet werkt kan werken bij B....

Antennes niet altijd even simpel, hangt van je doelstellingen af
Dat was precies wat ik me ook afvroeg, maar ik lees nergens hier een antwoord hierop.
7 meter spriet vertikaal geeft voor de lagere banden vaak een teleurstellend resultaat.
If you think education is expensive, try ignorance. (Derek Bok)

https://www.zendamateur-marktplaats.nl/

1977 PD0FFM / 1979 PE1DHI / 2017 PA1AIS JO23ta

PA1GVZ
Berichten: 352
Lid geworden op: 25 nov 2012, 19:33
Roepletters: PA1GVZ

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#11 Bericht door PA1GVZ »

Op de lage banden valt het inderdaad enigzins tegen met de 7 meter vertical.
Zou een helical van dit type het hier beter doen? Bijvoorbeeld op 40 maar ook op 80 meter?

73, Gert

Gebruikersavatar
PA0KLS
Berichten: 189
Lid geworden op: 30 apr 2005, 21:26
Roepletters: PA0KLS
Locatie: Valkenswaard

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#12 Bericht door PA0KLS »

Een verticale antenne doet het slecht op 80 en 40. Je moet daarvoor een antenne hebben die recht omhoog straalt en dat doet een verticale spriet nou juist NIET. Als je dan een horizontale symmetrische antenne kunt ophangen, en die ook netjes symmetrisch voedt, dan heb je bovendien weinig last van (bijna altijd verticale) stoorstraling uit de buurt. Zo zijn er altijd compromissen die je moet sluiten, niets en nergens is het ideaal.

PA1GVZ
Berichten: 352
Lid geworden op: 25 nov 2012, 19:33
Roepletters: PA1GVZ

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#13 Bericht door PA1GVZ »

En daar zit de beperking op mijn QTH, maximale spanwijdte 2x3 meter :? . In het verleden een zinken afwatering gebruikt van 30-35meter welke over het hele blok doorloopt. Qua afstraling leek dit beter te gaan maar ontvangst was hopeloos, veel QRM van waarschijnlijk alle apparatuur in de onderliggende woningen.

73, Gert

PA2S
Berichten: 402
Lid geworden op: 07 mei 2017, 22:17
Roepletters: PA2S

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#14 Bericht door PA2S »

PA1GVZ schreef: 01 dec 2021, 13:35 En daar zit de beperking op mijn QTH, maximale spanwijdte 2x3 meter :? . In het verleden een zinken afwatering gebruikt van 30-35meter welke over het hele blok doorloopt. Qua afstraling leek dit beter te gaan maar ontvangst was hopeloos, veel QRM van waarschijnlijk alle apparatuur in de onderliggende woningen.

73, Gert
Veronderstellende dat de foto op QRZ.com nog actueel is, dan is het te proberen om een inverted L te maken, door de sprint vanaf de top te verlengen met een horizontale draad. Het uiteinde maak je vast aan een karperhengel (niet duur bij Decathlon). Als je ongeveer 6 meter horizontaal kunt gaan, heb je in totaal een meter of 13 te pakken. Je zou zelfs het uiteinde nog een stukje terug omlaag kunnen laten lopen.

Als dat lukt kun je de impedantie een stuk omhoog krijgen, waardoor je aardverliezen afnemen. Vooral op 80 zou het kunnen schelen. Het ding zal ook nog wat meer omhoog gaan stralen (zoals PAoKLS al zegt, straalt een vertical weinig omhoog) wat kan helpen als je kortere afstanden wilt overbruggen.

Het valt ook te proberen om de reling op de balkonmuur als tegencapaciteit te gebruiken. Je kunt bijvoorbeeld een stuk draad eromheen wikkelen, dat capacitief gaat koppelen, waardoor je geen lak hoeft te beschadigen.

73, Henk

Pelk
Berichten: 94
Lid geworden op: 27 sep 2019, 15:03
Roepletters: PH7TPW

Re: Een helical of een verticale spriet als HF antenne?

#15 Bericht door Pelk »

Wat is er tegen een aparte zendantenne, zinken regengoot, en een aparte ontvangst antenne, b.v.b. een kleine loop of een WEBsdr in de buurt? Je hebt kans op "instraling" op elektrische apparaten in alle woningen, naast beschadiging door hoge voltages bij grote vermogens. Maar verder? Er zijn QRPers die met minimaal vermogen vanuit een flat de hele wereld werken.

Nico - PH7TPW

Plaats reactie