Vragen over een antenne voor de middengolf

Alles over antennes en toebehoren.
Bericht
Auteur
Gebruikersavatar
pd1ahm
Berichten: 541
Lid geworden op: 08 jul 2007, 00:02
Roepletters: PD1AHM
Locatie: JO21WF

Vragen over een antenne voor de middengolf

#1 Bericht door pd1ahm »

Ik ben bezig met het maken voor een antenne voor de middengolf.
Deze antenne wordt ingezet bij een legaal LPAM station.
Meer info hierover is terug te vinden bij het Agentschap Telecom


Het vermogen is erg klein, maximaal 1 Watt pep. Dus de aanpassing moet zo goed als verliesvrij zijn. Een geïsoleerde mast van een meter of 50 was mooi geweest maar die past hier niet. Dus zal ik het moeten doen met een draad van 25 meter die nu nog schuin van achterin de tuin naar boven gaat naar de schoorsteen op het dak. Onder de draadantenne is een aardnet van vele draden die allemaal vanaf 1 punt bij de antenne vertrekken. Ook hier is weer het oppervlakte beperkt en heb ik gewoon het maximale eruit gehaald om zoveel mogelijk lengte te maken. De spoel die de draadantenne moet aanpassen is vrij klein, doorsnede is 7,5 cm. De aanpassing is in een gemetseld tuinhuisje, de doorvoer van de antennedraad naar buiten is een gat van 25 mm waarin een passende teflon pijp zit met een klein gat waar alleen de antennedraad doorheen past.
De gemeten waardes op dit moment zijn:

X=0
De impedantie is 29 Ohm
Staandegolf verhouding van 1:1,4

Antenne.jpg
Antenne.jpg (14.11 KiB) 3543 keer bekeken
Het einde van de spoel zit rechtstreeks op de kern van de coax en het aardnet zit op de mantel van de coax. Er komt spoedig een 6 meter lange glasvezelmast in de tuin zodat het eerste stuk van de antenne strakjes verticaal omhooggaat. Er zijn dus veel beperkingen en helaas is de geleiding van de bodem niet zoals op zee. Maar wat is er nog mogelijk om de antenne nog effectiever te maken?

Waar staat de X voor bij een MFJ antenne analyzer? Ik begrijp dat deze waarde 0 moet zijn of in elk geval zo dicht mogelijk bij 0. Zijn dat alle verliezen in het antennesysteem? Dus de capaciteit tussen de antennedraad en het aardnet, de L van de spoel, enzovoort?

Ik denk daarbij aan een variometer om het eventueel aan te kunnen passen indien de staandegolf verhouding slechter wordt. Op dit moment is het allemaal heel stabiel en wijzigt er eigenlijk niets aan de gemeten waardes. Een rolspoel heb ik ook geprobeerd maar dan krijg je vreemde waardes omdat er aan de bovenkant (het niet gebruikte deel van de rolspoel) invloed had op de impedantie van de antenne.

Is een 50 Ohm aftakpunt misschien beter om de spoel aan te passen aan de coaxkabel? Dit betekend waarschijnlijk echter ook iets meer spoel waar dan weer wat verlies in komt.

Een grotere spoelvorm? Maar eerlijkheidshalve moet ik melden dat ik dat al geprobeerd heb maar geen echt verschillen zie.

Ik stel deze vragen hier omdat het qua eigenschappen niet veel verschilt met de 160 meter en er in deze hoek veel ervaring zit.

Gebruikersavatar
PA1AIS
Berichten: 2051
Lid geworden op: 18 okt 2017, 05:37
Locatie: Nijedinges
Contacteer:

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#2 Bericht door PA1AIS »

Tja, fysieke ruimte is wel wenselijk.
Destijds had ik voor 160 een alternatief gebruikte inverted-V die als T-antenne gebruikt werd. Dus de kippeladder poten parallel en de beide V-draden als T. Dit geeft veel topcappaciteit waardoor je relatief meer stroom kan laten lopen. (en dat wil je).
Aardnet vergelijkbaar zoals je nu hebt.

Maar de vraag is wat je wilt bereiken. Gebruik je NVIS of grondgolf? Ik denk dat je NVIS doet op middengolf. Dan zou je dus recht omhoog moeten stralen en is een schuine draad niet heel gunstig voor bepaalde richtingen. Ik heb een 1/4 golf voor 160 op 7,5 meter hoogte boven een sloot. Dat gaat perfect voor NVIS.

In jou geval zou je kunnen overwegen om bij de schoorsteen nog een ster netwerkje te maken om meer topcappaciteit te krijgen?
If you think education is expensive, try ignorance. (Derek Bok)

https://www.zendamateur-marktplaats.nl/

1977 PD0FFM / 1979 PE1DHI / 2017 PA1AIS JO23ta

Gebruikersavatar
pd1ahm
Berichten: 541
Lid geworden op: 08 jul 2007, 00:02
Roepletters: PD1AHM
Locatie: JO21WF

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#3 Bericht door pd1ahm »

Ja die top capaciteit heb ik ook gemaakt. Dat ben ik helemaal vergeten te vermelden. Die staat op een korte glasvezel pijp tegen de schoorsteen.
979BC589-FBE3-4B90-970A-BD23A61DB563.jpeg
NVIS is perfect voor op 160 meter, maar met 1 Watt pep zal er maar weinig terugkomen en is eigenlijk een grondgolf mooier. Zodoende komt er strakjes nog een 6 meter lange glasvezel pijp in de tuin om het eerste deel verticaal te laten lopen. Dit om de grondgolf te bevorderen. Het moet eigenlijk 50 meter verticaal zijn maar dat is simpelweg niet mogelijk.

Gebruikersavatar
PA1AIS
Berichten: 2051
Lid geworden op: 18 okt 2017, 05:37
Locatie: Nijedinges
Contacteer:

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#4 Bericht door PA1AIS »

Als je er vanuit gaat dat de afstraling van een element loodrecht is, zal een horizontale of schuin gespannen draad mogelijk niet heel effectief zijn voor de grondgolf?
If you think education is expensive, try ignorance. (Derek Bok)

https://www.zendamateur-marktplaats.nl/

1977 PD0FFM / 1979 PE1DHI / 2017 PA1AIS JO23ta

Gebruikersavatar
PA3FQS
Berichten: 135
Lid geworden op: 14 aug 2010, 10:59

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#5 Bericht door PA3FQS »

Zo'n top capaciteit zie je wel meer voor MG.
Maar doet dat eigenlijk wel wat? Heeft iemand daar ooit metingen aan verricht?
T.o.v. de golflengte stelt het qua afmetingen toch niks voor?
Mijns insziens zou je beter de draad kunnen verlengen ,desnoods zijwaarts.
Maar misschien heb ik het wel helemaal mis....

Gebruikersavatar
PA1AIS
Berichten: 2051
Lid geworden op: 18 okt 2017, 05:37
Locatie: Nijedinges
Contacteer:

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#6 Bericht door PA1AIS »

Extra condensator (strooi) cappaciteit. PA3DJS kan je dis haarfijn uitleggen denk ik?
If you think education is expensive, try ignorance. (Derek Bok)

https://www.zendamateur-marktplaats.nl/

1977 PD0FFM / 1979 PE1DHI / 2017 PA1AIS JO23ta

Gebruikersavatar
pd1ahm
Berichten: 541
Lid geworden op: 08 jul 2007, 00:02
Roepletters: PD1AHM
Locatie: JO21WF

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#7 Bericht door pd1ahm »

Mijns insziens zou je beter de draad kunnen verlengen ,desnoods zijwaarts.
Dat is dan hetzelfde als een L antenne (mits er een verticaal deel onder zit). Zoals het mij uitgelegd werd is een top capaciteit ook een zuigkring. Hierdoor komt er meer stroom in de draad en gaat er minder energie verloren in de spoel.

pe5t
Berichten: 1551
Lid geworden op: 20 apr 2010, 08:35

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#8 Bericht door pe5t »

De stralingsweerstand van een draad van jouw lengte en opstelling voor de middengolf (maar waar in die band? dat maakt nogal wat uit) is voor 1 MHz ca 1 Ohm (met 1500 Ohm capaciteit in serie). Met de spoel in serie heb je de capaciteit ''weggestemd", want je meet X=0. De ohmse weerstand die je meet is 29 Ohm. Daarin zit de stralingsweerstand, het verlies in de spoel (bij een Q van 500 -goede spoel- is dat 3 Ohm) en het vierlies in je aardnet. Dat laatste is kennelijk 29-1-3 = 25 Ohm (niet slecht).
Het rendement van je antenne komt daarmee op zo'n 1/29, minder dan 4%. Dus van die ene Watt uit de zender wordt minder dan 40 mW uitgestraald.
Wil je het rendement verhogen, dan moet je de antenne langer maken zodat de stralingsweerstand toeneemt. Veel langer en/of van een topcapaciteit voorzien.
En als je een sterke grondgolf wilt maken (dat is gebruikelijk bij middengolf omroep, anders gaat en deel van de energie ook nog eens recht omhoog en daar zitten je luisteraars niet...) dan moet je draad zoveel mogelijk verticaal hangen.

Gebruikersavatar
PE9ZZ
Berichten: 1239
Lid geworden op: 06 nov 2010, 18:00
Roepletters: PE9ZZ
Locatie: Amsterdam (JO22KI)
Contacteer:

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#9 Bericht door PE9ZZ »

pe5t schreef: 30 dec 2021, 10:13maar waar in die band?
Doorgaans zal dit 1485 kHz zijn, de speciale LPAM frequentie in Nederland.

Om te zien hoe een antenne afstraalt is een simulator heel handig. Ik gebruik veel MMANA-GAL (zie bijvoorbeeld hierrrrrrr). Beetje steile leercurve maar zeer leerzaam. Zo heb ik een middengolfantenne met een geaarde mast van 30 m erin geprakt en dat gaf een heel mooi resultaat:
RIZ 30 m Tower 3 guys 1008.zip
(467 Bytes) 81 keer gedownload
Deze was voor 1008 kHz maar met een andere aanpassing is dat prima over te zetten naar 1485 kHz. Alleen constructietechnisch wel iets heel anders...

Tjerk, 9ZZ

Gebruikersavatar
pd1ahm
Berichten: 541
Lid geworden op: 08 jul 2007, 00:02
Roepletters: PD1AHM
Locatie: JO21WF

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#10 Bericht door pd1ahm »

Ah kijk mooie uitleg, dank je!

Niet onbelangrijk is inderdaad de frequentie, daar heeft het AT de 1485 kHz voor uitgezocht. Dat is +\- 202 meter.

Wat betreft het aardnet, daar zit om en nabij de 300 meter draad onder de antenne. Niet netjes in een ster vorm, maar weggewerkt daar waar het mogelijk was.

Het rendement is slecht, dat vermoeden had ik al. Dat is ook de reden dat ik zoveel mogelijk punten wil aanpakken om het te verbeteren. Even nog een paar foto’s om het te verduidelijken.

De foto van de spoel is van vorige week. De spoel heeft nu een kwart minder wikkelingen door de top capaciteit.

7CFE3310-462D-4B4D-A130-F6F9C7E5BD43.jpeg
45442211-1810-4173-8A7E-D4A84C47D294.jpeg

pe5t
Berichten: 1551
Lid geworden op: 20 apr 2010, 08:35

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#11 Bericht door pe5t »

Als je het verticale deel 10 meter maakt en het horizontale 20 meter, dan is de stralingsweerstand op 1,485 MHz al tot 3 Ohm gestegen, kan de spoel nog wat kleiner (met minder verlies) en kun je het rendement misschien boven de 10% krijgen.

PA3CQN
Berichten: 789
Lid geworden op: 10 dec 2014, 21:59
Roepletters: PA3CQN
Locatie: Groningen
Contacteer:

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#12 Bericht door PA3CQN »

Wat ik niet snap: 29 + j0 is bij mij een vswr van 1,7 en niet 1,4 .
En dat een klaarblijkelijk willekeurige spoel en een stuk draad precies ohms zijn op de frequentie van belang is ook nogal uniek.
_______________________________________________
Na jaren afwezig toch maar weer eens rondkijken.
UV-B5, RTL stick, SDRPlay2, miniwhip, magloop, X300
http://www.pa3cqn.nl
_______________________________________________

Gebruikersavatar
pd1ahm
Berichten: 541
Lid geworden op: 08 jul 2007, 00:02
Roepletters: PD1AHM
Locatie: JO21WF

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#13 Bericht door pd1ahm »

@PE5T
Ik was al aan het kijken naar een kunststoffen vlaggenmast om daarmee het eerste deel verticaal te maken.

@PA3CQN,
Die opmerking kreeg ik vandaag ook van een andere zendamateur. De meter die ik gebruik is een antenne analyzer van MFJ. Het enige wat ik daaraan gewijzigd heb is een condensator om hem naar 1400 kHz te krijgen. Ik kan je dus niet uitleggen hoe deze waardes gemeten worden.

De Ohms waarde is wel iets (2 Ohm) hoger geworden nu het niet meer regent maar dan zou de staande golf alsnog hoger moeten zijn.

PA3CQN
Berichten: 789
Lid geworden op: 10 dec 2014, 21:59
Roepletters: PA3CQN
Locatie: Groningen
Contacteer:

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#14 Bericht door PA3CQN »

pd1ahm schreef: 30 dec 2021, 19:37 De Ohms waarde is wel iets (2 Ohm) hoger geworden nu het niet meer regent maar dan zou de staande golf alsnog hoger moeten zijn.
Het werkelijke rendement even daargelaten:

Ik zie op je foto ook twee weerstanden, in serie of parallel met de spoel ( net niet scherp genoeg )? Meet de antenne eens met een gewone ohm-meter. De weerstand zou dan oneindig moeten zijn.
_______________________________________________
Na jaren afwezig toch maar weer eens rondkijken.
UV-B5, RTL stick, SDRPlay2, miniwhip, magloop, X300
http://www.pa3cqn.nl
_______________________________________________

Gebruikersavatar
pa3a
Berichten: 403
Lid geworden op: 14 jan 2014, 09:53
Roepletters: PA3A
Locatie: Barendrecht
Contacteer:

Re: Vragen over een antenne voor de middengolf

#15 Bericht door pa3a »

Om de zaak eens te versimpelen.

Er zijn twee dingen.
1. De antenne plus aardnet, dat is het deel waar je moet zoeken naar optimale situatie/rendement want dat is het belangrijkste.
2. Hoe krijg je er zoveel mogelijk stroom in. Dat doe je door je zender aan te sluiten. Afhankelijk van de uitgangsimpedantie daarvan is een aanpas netwerk nodig. Dat netwerk mag niet teveel verlies geven. Die spoel op de foto is deel van je aanpas netwerk.

Dus optimaliseer je antenne binnen de mogelijkheden.

Meet daarna de voedingsimpedantie van je antenne, dus zonder spoel.

Verzin dan een efficiënt aanpas netwerk waarmee je de antenne impedantie aanpast naar wat de zender nodig heeft. Het kan L- , T- of PI-netwerk zijn of iets anders creatiefs.

Gewoon ook een manier om dit aan te vliegen.
73,
Arie Kleingeld PA3A
https://pa3a.nl
Wiskunde, radiocommunicatie, digital signal processing, CW

Plaats reactie