aarden HF transceiver (Icom IC-7300)

[ON4CAY]

Beste lezers,

Mijn gloednieuwe IC-7300 is binnen
Nu las ik in de handleiding dat je die apart moet aarden. In mijn vorige shack had ik een Kenwood TS-940s en ik moet eerlijk toegeven dat ik die nooit geaard heb.
Probleem is dat mijn huidige shack in de woonkamer staat en de kabels via een buis in de muur uitkomen in de garage, van waaruit ze dan verder naar buiten gaan naar de antenne(s). Dus ik kan niet even een extra aardingspin slaan in de oprit vooraan die 2 jaar geleden helemaal vernieuwd is (met Kandla natuurstenen van 10 cm dik en die me 30k heeft gekost), ik durf er niet aan denken om hier voor te stellen er nu een pin door te gaan rammen. En door de tegels van de garage en dan daaronder op een dikke betonplaat uit te komen) is ook al geen optie.
Ik heb al wat literatuur doorgenomen op internet en ja, ik zie het nut er wel van in, maar wat als je eigenlijk in de onmogelijkheid bent om een extra aardingsplug te slaan?
Is bij jullie de HF transceiver geaard via een aparte aarding? Ik kan me niet voorstellen dat mensen met een shack op het eerste of een hogere verdieping (appartementsgebouwen zelfs niet in beschouwing genomen) de mogelijkheid hebben om een extra aardingspin te gaan slaan en aan te koppelen...

Ronny

[PE7K]

Het grootste probleem met een aparte aarding voor apparatuur in de shack is dat er mogelijkwijs een aardlus kan ontstaan met potentiaalverschil tussen beide aardingspunten. Stel je gaat de Icom aarden via een aparte aardpen maar je verbind de Icom ook via een USB kabel met een laptop oid. Je creërt op die manier dus een aardlus en meer problemen.

Randaarde via het stopkontakt is genoeg voor in de shack.

[ON4CAY]

Het grootste probleem met een aparte aarding voor apparatuur in de shack is dat er mogelijkwijs een aardlus kan ontstaan met potentiaalverschil tussen beide aardingspunten. Stel je gaat de Icom aarden via een aparte aardpen maar je verbind de Icom ook via een USB kabel met een laptop oid. Je creërt op die manier dus een aardlus en meer problemen.

Randaarde via het stopkontakt is genoeg voor in de shack.

Dank je wel voor de snelle reactie! Het stopcontact is inderdaad geaard, dus dan ga ik het daar mee doen, uiteindelijk heb ik met mijn TS-940s ook nooit problemen ondervonden

[PA1AIS]

Het grootste probleem met een aparte aarding voor apparatuur in de shack is dat er mogelijkwijs een aardlus kan ontstaan met potentiaalverschil tussen beide aardingspunten. Stel je gaat de Icom aarden via een aparte aardpen maar je verbind de Icom ook via een USB kabel met een laptop oid. Je creërt op die manier dus een aardlus en meer problemen.

Randaarde via het stopkontakt is genoeg voor in de shack.

Het 1e gedeelte: ja
Het 2e gedeelte adviseer ik niet, althans.....

@ON4CY

Eerst gaat het er om of de aarde van het toestel uit veiligheids of als onderdeel van het antenne systeem? Dat je zender voor de veiliheid geaard dient te zijn lijkt logisch, echter.
In principe heb je in je antenne circuit maar één aardpunt (bij de antenne, waarbij het van groot belang is dat er beslist geen HF mantelstromen terug door je coax komen. Als dat wel gebeurd en je set zit aan de randaarde, krijg je daar ook HF met alle ellende van dien. Je pompt dan met je mantelstromen HF door je hele hut heen. Ook creëer je een HF aardlus tussen antenne-aarde en randaarde.

Alleen je set verbinden met de randaarde en geen aarde bij de antenne of onvoldoende mantelstroom filters is een recept voor veel ellende.
Als je aarde bij de antenne van goede kwaliteit is, is het extra verbinden aan de randaarde geen must.

Wat héél veel mensen onderschatten is dat het aan randaarde verbinden van HF-RX apparatuur een bron is van storingen, ruis en alle RX ellende die je maar kan bedenken. De randaarde is de smerigste aarde die er is. Ik heb dat heel duur opgelost met 6-voudige stekkerdozen met ingebouwd netfilter en zo 4 in serie. Dat scheelt enorm veel ruis. Op de analyser was dat meer als 20-25dB verschil met en zonder op HF. En natuurlijk om alle 230 snoeren voldoende ferrietklemmen.

Ik heb buiten bij de gevel van de shack 2x aardelektrode gespoten, 1x6 en 1x 4 meter en parallel, een behoorlijke aarde dus in hoog grondwater. De stekkerdozen met netfilter verhinderen ook een HF-aardlus tussen randaarde en HF-aarde buiten.

1e keus is voor mij een symmetrische antenne met kippeladder, voorkomt standaard een hoop problemen, maar dat kan niet bij iedereen.

[PA1AIS]

Via deze link kan je lezen wat de bedoeling is met aarden, ferrietklemmen, aardlussen, mantelstromen. Gaat weliswaar over schepen, maar toch.

https://t.me/zeilersforum/140

[TheoP]

Goed geschreven Jugo, en de link is zeer duidelijk.
Dat was 1 v/d eerste dingen waar ik tegen aangelopen ben toen ik mijn middengolf zender begon.
Overal brom op
Mantelstroom filters en een centrale aardpunt maken en duidelijk veiligheids aarde en je antenne aarde uit elkaar houden.

youtu.be/E0tKnBMFnzQu9-79
Deze pen was voor de antenne om deze hard aan aarde te krijgen.
Daar zit dus niets anders aan vast dan de antenne.

Theo

[PE7K]

Wat héél veel mensen onderschatten is dat het aan randaarde verbinden van HF-RX apparatuur een bron is van storingen, ruis en alle RX ellende die je maar kan bedenken. De randaarde is de smerigste aarde die er is. Ik heb dat heel duur opgelost met 6-voudige stekkerdozen met ingebouwd netfilter en zo 4 in serie. Dat scheelt enorm veel ruis. Op de analyser was dat meer als 20-25dB verschil met en zonder op HF. En natuurlijk om alle 230 snoeren voldoende ferrietklemmen.

Ik ga dat ook doen, heb al het één en ander besteld dus volgende week weet ik meer

[ON4CAY]

Oei, dan moet ik toch blijkbaar meer doen dan ik voorheen in mijn oude shack deed. Daar was mijn 24 meter mast wel geaard via een aardingspin die ik tot diep onder het betonblok had geslagen vooraleer het beton gegoten werd, maar ik had die toen al blijkbaar ook aan mijn transceivers moeten koppelen

Nu, spijtig genoeg is het youtube filmpje 'niet meer beschikbaar' en voor de link naar het zeilersforum moet ik blijkbaar Telegram installeren.

Eerlijk gezegd heb ik momenteel mijn antennes ook (nog) niet geaard, de VHF/UHF antenne staat gewoon op een 6-meter steigerbuis die in muurbeugels tegen de gevel geklemd zit en ook de draadantenne is gewoon aangekoppeld. Daar is dus zeker nog werk aan. Ik was wel van plan om, van zodra het beter weer wordt, een aardingspin in de grond te slaan aan de andere kant van het huis (waar de VHF/UHF antenne staat) om dan van daaruit alles te kunnen aarden. Maar om dat door te koppelen naar de shack geeft een verschrikkelijk lange afstand naar de die aardingspin (ik schat een draadlengte van ongeveer 50 m...)

Verdikke, had ik een paar jaar geleden geweten dat ik ooit de hobby terug zou oppikken, dan had ik bij de bouw van de nieuwe garage ineens een aarding onder de betonplaat kunnen laten slaan, maar dat is nu, helaas, te laat. De enige 'doorgangen' die ik door die plaat heb zijn 2 wachtbuizen maar daar kan je moeilijk een dikke koperdraad door trekken omdat er natuurlijk een bocht naar beneden en aan de andere kant een bocht naar boven zit. Tel daarbij dat die wachtbuis vele meters lang is dus dat is gewoonweg niet te gebruiken voor een stijve draad.

Tot mijn eerlijke schaamte moet ik bekennen dat ik van heel dat aardingsgedoe van een antenne zelf niet veel kaas gegeten heb. Ik lees op internet dat je een deel van de isolatie van je coax moet pellen en daar verbinden met een aardingspin, maar is dat zo? Dat lijkt me nogal drastisch, dus ik vraag me af of dat wel wenselijk is. Een mast aarden, ja, dat is niet zo moeilijk als je een aansluiting met een aardingspin maakt, maar een coaxkabel aarden? Voor de geïnteresseerden: hier is de link naar het artikel van Joan (PA3GER) https://ham-radio.nl/techniek/aarding-in-de-shack/

Dus graag jullie raad hoe jullie dit zouden aanpakken.
Ik heb via google earth volgende figuur gemaakt:



De eindpunten van de rode pijlen is waar de shack en de VHF/UHF antenne staan, de gele lijn is de draadantenne. De 'grijze' gedeelten voor en rond de garage en achter het huis (terras) zijn compleet bedekt met 10 cm dikke natuursteen, zoals ik in mijn topicstart al aangaf.

Hoe kan ik dit het beste aanpakken? Alvast nogmaals dank voor de reacties!

Ronny

[PA9X]

Overigens hoeft de veiligheidsaarde niet vuil te zijn. Ik merk zelf hier geen verschil als de apparatuur wel of niet met de veiligheidsaarde is verbonden. Desondanks toch een aparte HF aarde, twee lange elektroden in de grond. Grondwater staat < 80cm onder straatniveau en de grond is hier bovengemiddeld geleidend. Vanaf de elektroden een dikke kabel naar de shack. De veiligheidsaarde met de nodige maateregelen op HF "ontkoppeld" van alle apparatuur in de shack.

Wie overigens geen zin heeft in zelfbouw kan ook bij SV1AFN terecht: https://www.sv1afn.com/en/other/mains-r ... r-16a.html

[TheoP]

https://youtu.be/48UCH-XeuVE?si=py_OmDAZrxgbuVDd

Dan maar zo

Theo

[ON4CAY]

https://youtu.be/48UCH-XeuVE?si=py_OmDAZrxgbuVDd

Dan maar zo

Theo

Dit werkt! Bedankt! Hoewel ik nog altijd niet kan bedenken waar ik die aardingspin kan slaan en dan doortrekken naar de shack.
En hoe kan je nu coax of een antenne zelf aarden? Sorry als het domme vragen zijn, maar op internet vind je heel veel tegenstrijdige info...

[PA1AVL_]

Op deze site lees ik:

https://www.vanderheide.nl/emc

Moderne EMC-aarding integreert veiligheidsaarde, bliksemaarde en schone aarde. Het uitgangspunt is dat het systeem over de hele linie voldoende lage weerstand en impedantie biedt. Hierdoor kunnen er nooit spanningen opbouwen die storingen veroorzaken. Kenmerk van EMC-aarding is een fijne vermazing van aarddraden. Storingsspanningen worden door kleine lussen gesplitst en krijgen hierdoor geen kans om zich op te bouwen.

[pa3a]

Ik heb een zelfde diepe aard pen voor de mast, 14m diep in natte klei dus erg goed voor bliksem ed.
De coaxen zijn geaard aan de mast voordat ze binnen komen. Alle coaxen binnen hebben mantelstroom filters voor ze aan de apparatuur zijn aangesloten.
De AC mains is gemeenschappelijk voor alle app en ook de AC kabel is common mode gefilterd.
13.8V naar trx is ook common mode gefilterd.

[TheoP]

Dit werkt! Bedankt! Hoewel ik nog altijd niet kan bedenken waar ik die aardingspin kan slaan en dan doortrekken naar de shack.
En hoe kan je nu coax of een antenne zelf aarden? Sorry als het domme vragen zijn, maar op internet vind je heel veel tegenstrijdige info...

Ik heb dit via een coax kabel naar binnen gebracht, kern en mantel aan elkaar vast.
En dit aan de tuner massa punt, en buiten komen hier alle 18 radialen en aardpen samen op aangesloten.

Theo

[ON4CAY]

Ik heb een zelfde diepe aard pen voor de mast, 14m diep in natte klei dus erg goed voor bliksem ed.
De coaxen zijn geaard aan de mast voordat ze binnen komen. Alle coaxen binnen hebben mantelstroom filters voor ze aan de apparatuur zijn aangesloten.
De AC mains is gemeenschappelijk voor alle app en ook de AC kabel is common mode gefilterd.
13.8V naar trx is ook common mode gefilterd.

En hoe aard je een coax aan een mast? De buitenmantel dan toch voor een deel strippen? Dan moet je dat weer zien waterdicht te krijgen of je coax zuigt vol water bij regen door de capillariteit. Of op een of andere manier aan de connector? Raar dat men daar een connector dan niet op voorziet (oogje o.d.).