Low budget qrp zend-ontvanger

Niet alleen voor eenvoudige zendapparatuur, maar voor iedereen die van verbindingen met laag vermogen houdt.
Bericht
Auteur
Gebruikersavatar
PD7CW
Berichten: 713
Lid geworden op: 29 mei 2014, 08:03
Roepletters: PD7CW

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#46 Bericht door PD7CW »

Juul,

Werden we in de beschrijving van de Philips Pionier er niet voor gewaarschuwd de ferrietstaaf niet met koperen draadjes op de pertinax plaat te bevestigen maar de isolatie van de draad hierop laten zitten zodat deze geen geleidende lus vormden!. Weet je nog, eerst dat licht bruine papier erom en dan de twee rubber tules! 12-48-12 wikkelingen of 20-40 en al de mogelijke varianten.

Cees

Gebruikersavatar
Juul - PE0GJG
Berichten: 3348
Lid geworden op: 11 mei 2007, 20:29
Roepletters: PE0GJG
Locatie: JO22TJ - Biddinghuizen
Contacteer:

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#47 Bericht door Juul - PE0GJG »

PD7CW schreef:Juul,

Werden we in de beschrijving van de Philips Pionier er niet voor gewaarschuwd de ferrietstaaf niet met koperen draadjes op de pertinax plaat te bevestigen maar de isolatie van de draad hierop laten zitten zodat deze geen geleidende lus vormden!. Weet je nog, eerst dat licht bruine papier erom en dan de twee rubber tules! 12-48-12 wikkelingen of 20-40 en al de mogelijke varianten.

Cees
Natuurlijk Cees. Was ik effe vergeten…………….. Maar ja, ik dacht met zo'n balun…………….foute gedachte dus.

Wel leuke onze wederzijdse experimenten. Mooi "hoekje op het forum".
( misschien zetten we anderen aan tot het doen van leuke experimenten. )
"radio Veronica - de zeezender geschiedenis" - http://www.norderney.nl

PE0GJG sinds 1975

Gebruikersavatar
PD7CW
Berichten: 713
Lid geworden op: 29 mei 2014, 08:03
Roepletters: PD7CW

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#48 Bericht door PD7CW »

Juul - PE0GJG schreef: Wel leuke onze wederzijdse experimenten. Mooi "hoekje op het forum".
( misschien zetten we anderen aan tot het doen van leuke experimenten. )

Een mooi plaatje kan daarbij natuurlijk stimulerend werken.
Voordeel van de hobby is, weinig last van lekkage, denk aan hydrauliek, hoeft niet onder 'afschot', stroom gaat nét zo makkelijk omhoog als omlaag, nooit wachten tot het soldeer hard is, sneller dan 'hot glue', mechanische eisen liggen niet hoog, vast is vast, nog wat vergeten? :wink: :wink:
BILD6530.JPG
Motto;
Ook al raak je met je bout de condensator aan de verkeerde kant, wees niet bevreesd, gaat weinig fout, een component houdt vrijwel altijd moedig stand.

Cees

Gebruikersavatar
PD7CW
Berichten: 713
Lid geworden op: 29 mei 2014, 08:03
Roepletters: PD7CW

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#49 Bericht door PD7CW »

Tuner 2 omgebouwd naar een LC tuner.
L tuner 22.JPG
Met de wisselschakelaars zijn de positie van condensator en spoel t.o.v. de ingang en uitgang te wisselen.
Beste SWR was te verkrijgen als laag doorlaat filter, spoel in serie en condensator over de uitgang naar massa.
Frequentie was 7,030 MHz en belasting 3,9 kohm.
Haalbaar was een SWR van 1 echter zeer kritisch instelbaar.
L tuner 2.png
Na ontkoppelen en kortsluiten van ingang naar massa en losnemen van de weerstand van 3,9 kohm kon de resonantie-frequentie bepaald worden, deze was 7,1 MHz.
Capaciteit was 93 pF, gemeten en 5,4 nH berekend.

De tuner zal aan de antenne getest worden als het weer het toelaat maar vooraf heb ik mijn twijfels of de configuratie wel bevredigend zal werken.
Allerlei invloeden van buitenaf zullen de resonantie frequentie en zo de werking van de antenne beïnvloeden, denk aan de capaciteit van de antennedraad t.o.v. aarde, deze staat rechtstreeks over de C (van maar 93pF!) van de kring. Is de kring niet meer in resonantie, dan doet dit gelijk veel afbreuk aan het rendement, en schiet de SWR omhoog.

We zullen het zien, tenslotte alleen meten is weten en giswerk kunnen we gevoeglijk vergeten.

Cees

Gebruikersavatar
pa0ejh
Berichten: 1889
Lid geworden op: 05 mei 2008, 13:23
Roepletters: PA0EJH
Locatie: Brunssum

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#50 Bericht door pa0ejh »

Hallo Cees.

Als de Antenne Resonant is, dan is die hoofdzakelijk Ohms, vandaar dat een weerstand van ca. 3300 Ohm prima voldoet als Kunstantenne.

Met de gegeven waardes van je L en C krijg ik alleen aanpassing indien de Antenne 1000 Ohm is, of je Zender uitgang Impedantie is ca. 15 Ohm...

Egbert.
73's Egbert PAØEJH. Licensed since 1971.
En meer dan 50 Jaar radio-actief

Gebruikersavatar
PD7CW
Berichten: 713
Lid geworden op: 29 mei 2014, 08:03
Roepletters: PD7CW

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#51 Bericht door PD7CW »

Egbert, Ik ben toevallig nu bezig met de antenne.
De uitgangsimpedantie van de zender is wel zeker 50 ohm, eerder denk ik aan een verkeerd meetgegeven in mijn vorige bericht, de capaciteitswaarde wellicht. In mijn huidige opstellingen zit de C rond 60 ã 75 pF.

Heb een tuner hangen met eenvoudig verstelbaar en reproduceerbare en afeesbare C en L toegespitst op het gewenste bereik van beide, de instelbare trajecten wat erboven en eronder.

Op de proefbank kon eenvoudig over een smalle range van L en C en belastingweerstand van 3k9 een honderd procent dip vinden. Ook wijziging van de weerstand naar 4k4 kon zonder de L en C te wijzigen. Bij een wat gewijzigde verhouding tussen L en C binnen de 100 % dip verkreeg je een wat gemoedelijker instelling, alsof de dan gekozen combinatie de belasting beter aankon. De C dan 75 pF.

Aan de gevel is het een ander verhaal. Instellingen van L en C leiding niet tot een acceptabele SWR, na +/- 40 verstellingen krijg je wel een indruk waar de optimale instellingen zich moeten bevinden maar de SWR blijft hangen op +/- 1,5.

Ook wijziging van de antenne lengte is in het programma meegenomen en in bepaalde situaties lijkt het in resonantie komen van de antenne waarneembaar, zowel power als reflectie lopen dan op over een kort traject van de Milsani Dial. Wijziging van de lengte van de draad ná de spoel laten zich dan zien doordat het traject van resonantie wat verschuift.

Mijn bevinding is dat twee resonantie systemen, de L-C kring én de antenne zich niet gezamenlijk laten afstellen. E.e.a. zou dus ook wel eens het probleem kunnen zijn als je de set operationeel zou kunnen krijgen. Met een acceptabele SWR van 1 zou ik nog wel over een op afstand instelbare tuner na kunnen denken maar de huidige waarnemingen sluiten ook die mogelijkheid uit. Ik vind simpelweg geen diepe dip zoals bij de belasting met weerstanden.

Ik heb al een handdoek gekregen en iemand reikte mij een pijp aan. Vraag ik natuurlijk,”Wat moet ik met die pijp?”, zegt ie, “Geef die zo meteen maar aan Maarten!” :lol:

Cees

Gebruikersavatar
PD7CW
Berichten: 713
Lid geworden op: 29 mei 2014, 08:03
Roepletters: PD7CW

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#52 Bericht door PD7CW »

Ik moet overigens aan vroeger denken, de Philips Pionier periode.

We deden natuurlijk óók aan touwtje springen en soms met een lang zwaar touw zodat meerdere konden springen, ‘In spring de bocht gaat in……….. Uit spruit(?) de bocht gaat uit………….’. Blokkeerde je de boel dan kon je slingeren!

Nú weten we dat we vroeger met onze handen een ‘koppel’ uitoefenden op het touw, we maakten een kleine cirkelvormige beweging in de juiste snelheid. De ‘golflengte’ was dus feitelijk iets langer dan de bocht die het touw maakte.

Ook de resonante antenne kun je niet in de ‘knoop’ aansturen en zal wat lengte betreft korter zijn.

Wàt nu als we het slingertouw met een verbinding nabij één van de uiteinden een tweede touw willen laten aandrijven, het tweede touw aan het eind aan een vast punt? Bijvoorbeeld met een trapstel van een gesloopte fiets, beide touwen elk aan een trapper en de crankas in het verlengde van de rotatie……….

Tsja, je probeert je tóch een beeld te maken waarmee je bezig bent met je LC kringetje en het resonantie antennetje,..... Ja toch?. :? :?

Ook met de twee gekoppelde slinger-touwen lijkt het me een moeilijk haalbare en voor wat betreft stabiliteit kwetsbare onderneming. In werkelijk wellicht niet eens mogelijk om de juiste touwlengtes te creëren.

Met die touwen in me hoofd denk ik dan ook nu regelmatig bij het zoeken van de ‘dip’, ”Tsjonge jonge, waar ben ik in Godsnaam mee bezig?” :oops: :oops: (Wat omstanders natuurlijk allang denken! :lol: :lol: :lol: )

Cees

Gebruikersavatar
pa0ejh
Berichten: 1889
Lid geworden op: 05 mei 2008, 13:23
Roepletters: PA0EJH
Locatie: Brunssum

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#53 Bericht door pa0ejh »

Hallo Cees.

Jammer dat het niet wil lukken, ik heb zo toch een Antenne gemaakt voor 20m.
De spoel van vertinde koperdraad, was aardleiding voor metalen douch bak, als C had ik een stukje Teflon Coax gebruikt.
Met de LC meter op lengte gemaakt, doet ca. 1pF per cm lengte, de spoel volgens berekening als luchtspoel.

Daarna de antenne draad er aan gemaakt en op beste SWR afgeknipt, en Fine Tunen door de spoel wat in of uit trekken, SWR 1:1.2 over 100Khz breedte.

Later heb ik een Multiband antenne gemaakt met de Trafo, 10m draad, dan de verlengspoel, en daarachter nog 1,65m draad, werkt op 40-20 en 10m.

Nu een soortgelijke Config maar dan voor 80-40-20-17 en 15mtr met 20m draad, spoel, en 3mtr draad achter de spoel.

En ja, beinvloeding had ik ook, toen de antenne op lengte was, en ik de trapladder weghaalde, was de Res. weer 30Khz verschoven...

Ik neem aan dat je nu weer de Antenne met de Trafo in ere gaat herstellen, want zonder antenne kunnen wij niet.

Misschien dat je later in een jolige bui toch weer eens de trafo vervangt door de L-C tuner, want we kunnen het niet laten......

Egbert.
73's Egbert PAØEJH. Licensed since 1971.
En meer dan 50 Jaar radio-actief

Gebruikersavatar
PD7CW
Berichten: 713
Lid geworden op: 29 mei 2014, 08:03
Roepletters: PD7CW

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#54 Bericht door PD7CW »

Nee Egbert, opgeven is geen optie, dat weten we…..

Daarom doorgegaan.

De tuner 2, waarvan de foto, had ik nagebouwd en op de trafo-platine van de HWEF antenne opgebouwd, een spoel vrijwel hetzelfde in afmetingen en winding aantal met verschuifbare kern, de varicap middels een vaste C van 33 pF en een toltrimmer. Het resultaat schreef ik in het vorige bericht. Deze Tuner 2 kopie ‘dipte’ hetzelfde, zij het wat minder scherp dan de echte Tuner 2 met de weerstand van 3k9 als belasting. De kernen vormen maar een zeer klein deel van de inductie verhoging, alleen voor het variabel maken!!!!

Het zat me niet lekker, mede gezien alle condities morgen weer anders kunnen zijn en ondanks de touwtjes in mijn hoofd dus net nog maar de echte Tuner 2 opgehesen, aangesloten op de HWEF antennedraad en wat vond ik, na weer een tiental keren de vlag te hebben gehesen? (Het is alsof je een vlag in top zet met die katrol op 5 m hoogte).
Inderdaad, uiteindelijk tóch een behoorlijke dip, zij het niet zo’n scherpe naar 0 maar vrijwel nul na wat fijnslijpen met L C en de antenne lengte.

Tunen is werkelijk een kwestie van pico Faradjes, nano Henrietjes en centimetertjes. Alles zéér kritisch. De antenne-lengte moet b.v. in de centimeters verschil worden gevonden.

Ik moest stoppen vanwege de regen en ga eerst de gegevens vastleggen, C, L en lengte.

Mijn indruk is dat een in lengte verkorte antenne heel kritisch is voor deze LC toepassing, eigenlijk logisch omdat het deel na de spoel gecombineerd mèt de spoel heel bepalend is voor de resonantiefrequentie en dit de ongeveer 10 m draad vervangt van een halve golflengte antenne. Het is als een kring met hoge Q. Een variatie van 4 cm bracht de dip uiteindelijk rond de 7,05 MHz.

Dus Egbert, deze slag is voor jou. Met mijn partner aan de seinsleutel heb ik nog snel even in de regen de veldsterkte gemeten, resultaat, bij een vergelijkbare veldsterkte voor de trafogekoppelde HWEF gemeten op ongeveer 2,5 m vond ik deze nu op 2,8 m afstand en er is dus meetbaar méér veldsterkte. :)

Als het weer het even toelaat zullen we zien of de uitvoering reproduceerbaar is voor andere condities als vocht, variatie in opstelling, dag van de week etc.

Tot zóver dit evangelie.

Cees

Gebruikersavatar
PD7CW
Berichten: 713
Lid geworden op: 29 mei 2014, 08:03
Roepletters: PD7CW

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#55 Bericht door PD7CW »

De succesvolle originele Tuner 2 even doorgelicht betreffende de instellingen.
L tuner 2 eerste veldtest succesvol.png
Met kortgesloten ingang, C dus parallel aan L blijkt de kring op 6,5 MHz te dippen, dit terwijl deze tuner in het veld optimaal functioneerde op 7,05MHz met getunede verkorte half wave antenne.
Capaciteitswaarde van de variabele condensator is 55 pF.
Uit C en f is de inductie van de spoel bepaald, 11 uH.

Nogmaals kopiëren met in acht name van de kwaliteit van de condensator lijkt de meest zinvolle actie nu omdat de eerste kopieslag mislukte. Er zijn echter bij de eerste kopie géén overslag verschijnselen waargenomen. Eerst wordt met laag vermogen gemeten, 1 Watt, dan 2 Watt en ten slotte "FULL POWER" :wink: :wink: :wink: 4 Watt.

Cees

Gebruikersavatar
PD7CW
Berichten: 713
Lid geworden op: 29 mei 2014, 08:03
Roepletters: PD7CW

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#56 Bericht door PD7CW »

Naast de antenneactiviteiten gaat natuurlijk de ontwikkeling van de set in hoog tempo door.

Het draagsysteem heb ik al even in beeld gebracht. Voordeel is dat voor wat betreft de dwarshelling de attitude automatisch gestabiliseerd wordt door de triangel vorm van het systeem. Voor wat betreft de langshelling is het een ander verhaal. Door de houding van de pols, hoek t.o.v. het horizontale, kunnen er behoorlijke afwijkingen ontstaan in attitude.

Daar veel modules zwaartekrachtgepositioneerd zijn en de set portable is moest er natuurlijk een indicator komen die tijdens transport afgelezen kan worden om zekerheid te geven van juiste langshellinghoek en polshouding.

Montage van deze indicator vindt momenteel plaats dáár waar ook de indicator voor de accuspanning is ondergebracht. Deze langshellingindicator vereist in tegenstelling tot de accuspanningindicator geen elektrische voeding en is dus altijd functioneel.

Doordat de set op een waterpas ondergrond is geplaatst kan deze langshellingindicator óók als indicator dienen om deze waterp……….., ach laat ook maar, de foto zegt genoeg.
paterwas.JPG
Cees

Gebruikersavatar
pa0ejh
Berichten: 1889
Lid geworden op: 05 mei 2008, 13:23
Roepletters: PA0EJH
Locatie: Brunssum

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#57 Bericht door pa0ejh »

Hallo Cees.
Mooi dat je al bruikbare resultaten boekt...

En be-invloeding heb je altijd met Antennes, ook als het hoger of lager ophangt.

En als vertical opgesteld ligt de zaak weer helemaal anders, dan is die meestal te kort...
Vandaar dat ik meestal een Pigtail maak aan de Trafo of de verlengspoel kant, en verstop
die onder een stukje krimpkous, indien nodig kous verschuiven en pigtail uitklappen....

Ik gebruik er altijd dit soort doosjes voor, die zijn er in verschillende grootten.
IMG_1218.JPG
73's Egbert PAØEJH. Licensed since 1971.
En meer dan 50 Jaar radio-actief

Gebruikersavatar
PD7CW
Berichten: 713
Lid geworden op: 29 mei 2014, 08:03
Roepletters: PD7CW

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#58 Bericht door PD7CW »

Egbert ik ben redelijk thuis in de antennetechniek, heb ook al meerdere metingen gedaan in het veld.
Deze foto is van een 7 MHz CLC antenne die bruikbaar is in het veld. Aan de tuner één resonante radiaal gespannen op ongeveer 2 m hoogte.
CLC with radial.jpg
Ook een half wave end fed heb ik voor in het veld, mét tuner. Deze antenne schiet ik met een katapult in de boom.
long wire.jpg
Over het algemeen zijn de thuis installaties ‘stationair’ opgebouwd, nabij een shack met eventueel een tuner. Er worden dan niet gemanoeuvreerd met het systeem.

De koppeling van een resonante antenne waarmee wij nu bezig zijn zien we nooit gekoppeld met een simpele LC tuner. Daarbij komt dat de antenne vrij laag hangt en door zijn demontabele ophanging niet altijd even hoog. Denk aan ophangspanning, rek, temperatuur, opstelling positie van de 2 meter mast in het veld. Verder zal de set dáár geplaatst worden tot waar de kabel reikt, het kan binnen zijn maar ook buiten op het terras. Dit leidt tot variabelen in zowel de kabel als de antenne. Deze variabelen maken direct deel uit van de resonantie afstemming van zowel de LC kring alsóók van de resonantie antenne zelf. Een vrij instabiele combinatie naar mijn mening. Blijken moet dus nog of dit werkelijk bruikbaar is in plaats van een trafo gekoppelde met zijn eenvoud van handelen.
Wat ik al schreef, is de winst 1 Watt op de 4 dan is vijf Watt zó gemaakt. Is het niet bruikbaar……… stappen we terug naar de trafo koppeling.

Ik heb inmiddels de Tuner 2 met de gemeten en berekende waarden weer zo goed mogelijk gekopieerd op de platine van de oorspronkelijke endfed met trafo koppeling, trafo en condensator verwijderd en L en C gemonteerd. Doordat de resonantiefrequentie van de Tuner 2 uiteindelijk op 6, 5 MHz bleek te liggen (zonder kabel, zonder antenne) heb ik de variabele spoel van de nieuwe opstelling een wat hoger bereik moeten geven zodat ook deze lagere resonantiefrequentie bereikt kan worden met de antenne in het veld..

Deze is vanmorgen weer getest en na héél veel instellingswijzigingen is ook deze antenne nu redelijk bruikbaar. De SWR ligt een fractie hoger, tussen 1,2 en 1,5. De katrol die bovenin hangt heeft inmiddels een revisiebeurt nodig!!!!! :( :(

Ook nu weer blijkt het resultaat alleen bereikbaar door weer zowel L als C te wijzigen, wellicht ten gevolge van de andere kabel die ik gebruik en de positie van de antenne. Een optimale dip kan alleen gevonden worden binnen een heel nauw bereik van L en C, 1/10 omwenteling van de 30 PF toltrimmer is bepalend gecombineerd met een exact juiste L. Ook de antennelengte moet uiteindelijk opnieuw gevonden worden in lengteverschillen van centimeters.

Ik zal nog proberen de tuner zoals deze nu is, experimenteel, wat definitiever op te bouwen en trachten te gebruiken. Mocht dit niet bevredigend werken in praktijk dan is de switch naar de trafogekoppelde HWEF zó weer gemaakt.

Primair voor mij bij elk experiment is kennis op te doen, mogelijke toepassingen te kennen maar ook te weten waarom sommige logische toepassingen soms in praktijk niet werkzaam of bruikbaar zijn.

Winst in de vorm van veldsterkte is de drive!!!

Wat inmiddels natuurlijk duidelijk is geworden is waaròm de HWEF met trafokoppeling zo populair is en we de optie voor LC koppeling niet tegenkomen voor de half wave met spoel verkorte monoband antenne. Het lijkt een leuke optie maar is in praktijk vrijwel niet te realiseren.
Probeer het zelf eens in praktijk Egbert, of iemand anders, ik ben héél benieuwd wat andermans bevindingen zijn.

Cees

Gebruikersavatar
PD7CW
Berichten: 713
Lid geworden op: 29 mei 2014, 08:03
Roepletters: PD7CW

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#59 Bericht door PD7CW »

Ik heb zo eens zitten denken aan het veldwerk.
Je wilt een collega zendamateur nadat je deze op de band hebt gehoord en niet ver weg is in het veld even opzoeken, bijvoorbeeld op de hei. Hoe vindt je elkaar daar dan?

We lopen tenslotte met een portable transceiver in ons hand!!!!

Zou toch handig zijn om dan contact op te kunnen nemen, Ja toch!
Moeten we dan het hele circus voor de dag halen. Antenne in de boom schieten, kabels uit de knoop halen en aansluiten? Wat is het stralingspatroon? In welke richting? :? :?

Wel om lokaal dit soort ‘’short range’’ verbindingen tot stand te kunnen brengen wordt de set voorzien van een FTTA, een ‘’foldable tuned telescopic antenna’’. Deze is draaibaar opgesteld aan de linker achterzijde van de set, in die hoek waarin ook de eindtrap van de zender zich bevindt. Een verlengspoel moet nog even gedipt worden en met een banaan steker kan deze dan in de set gestekkerd worden.

I ‘retracted position’ bevindt de antenne zich als op de foto langs de zijkant onder de langshellingindicator.

Van de montage even een foto. (Oké, zit een beetje scheef maar een kniesoor die daar op let en het ontneemt niets aan de functionaliteit.
Lengte in uitgeschoven toestand, 1 meter.
foldable telescopic antenna.JPG
Waarvan akte.

Cees

Gebruikersavatar
pa0ejh
Berichten: 1889
Lid geworden op: 05 mei 2008, 13:23
Roepletters: PA0EJH
Locatie: Brunssum

Re: Low budget qrp zend-ontvanger

#60 Bericht door pa0ejh »

Hallo Cees.

De LC versie is niet zo populair omdat het een Monoband oplossing is...

Met een Trafo krijg je met je huidige Antenne een 3 Bands versie voor 40-20 en 10m.

Als je de Trafo correct wikkelt dan ben je klaar, en voor betere aanpassing op 10m een C van 100pF over de 50 Ohm kant..

Maar je zender werkt alleen op 40m, vandaar dat ik met de LC versie kwam omdat die wat meer rendement heeft...

Ik heb zelf ook een LC versie gemaakt, en ik weet dat het lastiger is, maar het gaat als je de C vast kiest, en met de L
op lucht of poederijzer kern maakt. Dan als Antenne een 3k3 weerstand en de L afregelen op beste SWR door duwen en trekken...

Als dat gedaan is dan doosje dicht schroeven, de Antenne er aan, en alleen met de draad achter de verlengspoel op beste Swr afregelen...

En een Ringkern heeft een uitwendig veld van 1 wdg. en wordt niet zo makkelijk verstemd als een luchtspoel....

En ja, met de Analyser is het makkelijker afregelen dat geef ik meteen toe, maar zonder gaat het ook en duurt alleen wat langer.

Egbert.
73's Egbert PAØEJH. Licensed since 1971.
En meer dan 50 Jaar radio-actief

Plaats reactie