60m SSB

[on4ged]

Ik wil niet veel zeggen, maar strikt genomen bestaat een end-fed half wave antenne voor meer dan één band niet

Een draad kan maar op één van de banden een halve golf zijn namelijk.

Theoretisch helemaal juist, maar in de praktijk doen ze het wel en dat is voor mij toch het belangrijkste. Mijn EFHW is een 4 band van de HyEndCompany. Die werkt perfect zonder radialen en hangt horizontaal op een hoogte van amper 3 m boven de grond. Omdat de tuin te klein is heb ik hem moeten ophangen met halfweg een hoek ± 120°. Hij werkt prima, maar ongetwijfeld dat het ook nog beter kan.

Maar de situatie is nu eenmaal wat ze is en ik heb toch al enkele mooie verbindingen kunnen maken. Niet de wereld rond, maar ik was toch al tevreden met Noordoost Amerika en Zuidoost Canada, de Azoren, Madeira, Koeweit, Saudi Arabia en verder de meeste Europese landen en kleine eilandjes in de Middellandse zee. Vooral die laatsten vond ik zeer interessant. Italië ken ik wel, maar ik heb dan ook contact gehad met een paar kleine eilandjes in de Middellandse zee die me onbekend waren. En dan ga ik zoeken in de Grote Times World Atlas en op GoogleMaps en zo heb ik dan weer wat bijgeleerd. Voor mij is dat ook een heel fijn onderdeel van het radioamateurisme.

[PA4WK]

Als je kans zou zien om de antenne wat hoger, eventueel als een sloper op te hangen ben ik ervan overtuigd dat je nog veel meer mooie verbindingen maakt.

[DC4CP]

Aluminium mast van 12 meter en de EFHW in inverted V ophangen.

De rode lijn is waar hier de ZS6BKW opgehangen zit, de blauwe lijn de EFWh (160-10m) en de OCF (60 -10m) alles op ongeveer 10 meter hoogte om het vergunningsvrij te houden. De oranje zonneluifel is ongeveer 6 meter breed om je een idee te geven hoe klein/groot de tuin is, de kabel die je ziet is 1 van de 3 spankabels die ik door middel van isolatoren als 40 meter dipool gebruik.

En dat werkt goed in digitale modes. Van 160 tot 6 meter op 3 jaar tijd 286 DXCC gewerkt, natuurlijk zal het minder in SSB zijn.

Belangrijk is dat de XYL het niet stoort.
Daarjuist om 16:15 nog CQ geroepen op 10 meter met het volgende resultaat, de antenne was de ZS6BKW.

[PA4WK]

@on4ged, waarom kun je niets hoger ophangen?
Ik snap dat niet iedereen iets op 20m. hoog kan hangen maar 3 meter is wel erg minimaal, is niet zo raar dat dat niet echt werkt, ja natuurlijk doet het wel wat maar eigenlijk kun je er niets van verwachten.
Heb je wel eens gedacht om iets verticaal neer te zetten?

[PA0ETE]

Geheel correct en tevens juist, vandaar dat een EFHW zich op andere frequenties ook anders gedraagt.
Dat heeft alles te maken met de afstraling.

Dat is het algemene probleem met antennes voor meerdere banden op HF.

Zelfs als je ervoor zorgt dat dit wel klopt, is er maar één band waar ie op de goede hoogte hangt. Als daar al aan gedacht is door degene die hem ophangt

En ook voor verticale antennes is er een hoogte waar die optimaal functioneert.

[PA0ETE]

Theoretisch helemaal juist, maar in de praktijk doen ze het wel en dat is voor mij toch het belangrijkste. Mijn EFHW is een 4 band van de HyEndCompany. Die werkt perfect zonder radialen en hangt horizontaal op een hoogte van amper 3 m boven de grond. Omdat de tuin te klein is heb ik hem moeten ophangen met halfweg een hoek ± 120°. Hij werkt prima, maar ongetwijfeld dat het ook nog beter kan.

Maar de situatie is nu eenmaal wat ze is en ik heb toch al enkele mooie verbindingen kunnen maken. Niet de wereld rond, maar ik was toch al tevreden met Noordoost Amerika en Zuidoost Canada, de Azoren, Madeira, Koeweit, Saudi Arabia en verder de meeste Europese landen en kleine eilandjes in de Middellandse zee. Vooral die laatsten vond ik zeer interessant. Italië ken ik wel, maar ik heb dan ook contact gehad met een paar kleine eilandjes in de Middellandse zee die me onbekend waren. En dan ga ik zoeken in de Grote Times World Atlas en op GoogleMaps en zo heb ik dan weer wat bijgeleerd. Voor mij is dat ook een heel fijn onderdeel van het radioamateurisme.

Dat is precies zoals ik er ook naar kijk. Kijk, ik kan 30.000 euro aan een mast uitgeven, en 400.000 aan een huis waar dat kan, want hier is dat onmogelijk. En dan nog een mooi antennepark in die mast voor 10 mille en een Hilberding transceiver erbij.

Maar ik maak hooguit 30 QSO's op HF per jaar. Ik luister wel veel. Maar dat is het me niet waard.

Ik werk gewoonljik QRP met een bescheiden antenne, die waarschijnlijk niet zoveel anders is als die van jou alleen nóg bescheidener. Maar, ik heb dus ook een prachtige locatie gehad en in een tijd dat ik nog niet zo zuinig was op onze voorwaarden van de overheid (ik was nog jong, ik weet het, het is geen excuus, maar wel de verklaring) met bijna 1,5 kW uitgangsvermogen. En dat was heel leuk, maar daar was ik ook in een paar jaar op utigekeken. Toen wilde ik weer meer met de techniek doen. Het is hoewel dat misschien zo lijkt voor mij ook geen fulltime hobby, cq niet de enige hobby die ik heb.

Kortom, het is precies zo hoog als je de lat maar legt. Ik ben tevreden met iets, waar iemand die 10x zoveel eraan uitgeeft als ik doe hard om moet lachen, maar ik ben er blij mee. Het is een hobby. Dwz het doel is dat ik afleiding heb en dat het me ontspanning brengt. Voor mij is het geen wedstrijd.

Maar tegelijk zou ik wel graag wat minder storing hier thuis op 60 meter willen hebben. De banden daarboven zijn echter allemaal wel keurig schoon. Dus niks te klagen. Eigenlijk.

[on4ged]

Als je kans zou zien om de antenne wat hoger, eventueel als een sloper op te hangen ben ik ervan overtuigd dat je nog veel meer mooie verbindingen maakt.

Ik zie eigenlijk echt geen mogelijkheid om mijn antenne hoger te hangen, ik moet ook nog wat rekening houden met de bovenburen. Misschien zou één metertje hoger nog wel kunnen lukken. Dat ben ik nu nog aan het uitpuzzelen hoe ik dat zou kunnen klaarspelen.
De sloper heb ik wel overwogen en dat zou misschien wel hebben kunnen passen. Achteraan in de tuin staat een grote boom die ik daarvoor zou kunnen gebruiken als hoogste punt. Maar dan moet er hier héél veel gesnoeid en gehakt worden, en op mijn leeftijd (70) begin ik daar liever niet meer aan. Ik heb nog overwogen om een vriend zijn zoon te vragen om even in die boom te klimmen en de antenne daarboven ergens vast te maken via een systeem met een katrolletje. Zo zou ik nadien nog altijd iets kunnen veranderen, aanpassen, vervangen, of wat dan ook. Gelukkig heb ik dat niet gedaan want enkele maanden na dat ik daaraan gedacht heb is er een grote tak uit die boom afgebroken. Het had maar eens moeten gebeuren wanneer die jongen daarboven zat. Ik mag er niet aan denken. En intussen zijn de mogelijkheden nog beperkter geworden. Meer dan de helft van de tuin is te dicht en te hoog begroeid. Daar is geen beginnen meer aan, tenzij professionals inhuren voor die klus. Aan mijn huisbaas, (gediplomeerd tuinbouwer) moet ik het niet vragen. Ik huur een appartement met dicht oerwoud, wat voor de helft overwoekerd was door braamstruiken. Die heb ik na veel en lang knoeien voor 90% weggekregen.

Ik ben nu op zoek om ook iets verticaals te zetten, maar dat zal dan ook weer te laag staan. En dan komt het probleem er nog bij of die dan niet te dicht tegen de EFHW zal staan. Ik heb een 10 en een 6 meter T2LT gemaakt die ik met een gfk vishengel (±7,5m) omhoog kan steken. Die beide antenens moeten nog afgestemd worden en dan ga ik die in ieder geval al eens proberen.
Maar zoals ik eerder al schreef, het is wat het is en daar zal ik het moeten mee doen.

[PA4WK]

Hallo Gunter,
zo te lezen is je tuin een rimboe waar je niet veel mee kan.
Ik zou eens iets verticaal proberen, bijvoorbeeld een HWEF maar dan verticaal langs een hengel.
Plaats de de HWEF wel zoals het hoort, dus met een common mode choke en een counterpoise van 0,05 lambda lang.
Een kwart golfverticaal met rondom de antenne een radialen net vlak op de grond gelegd kan ook goed werken.
Koppeling met de andere antennes zal wel mee vallen door het verschil in polariteit.
Ik zou eerst eens met een verticale antenne voor 1 band experimenteren, als dat goed werkt kun je altijd uitbreiden.
Heb je al met je boven buurman gesproken of hij het een probleem vind dat je een draadje aan zijn woning vastmaakt?

[on4ged]

Hallo Gunter,
zo te lezen is je tuin een rimboe waar je niet veel mee kan.
Ik zou eens iets verticaal proberen, bijvoorbeeld een HWEF maar dan verticaal langs een hengel.
Plaats de de HWEF wel zoals het hoort, dus met een common mode choke en een counterpoise van 0,05 lambda lang.
Een kwart golfverticaal met rondom de antenne een radialen net vlak op de grond gelegd kan ook goed werken.
Koppeling met de andere antennes zal wel mee vallen door het verschil in polariteit.
Ik zou eerst eens met een verticale antenne voor 1 band experimenteren, als dat goed werkt kun je altijd uitbreiden.
Heb je al met je boven buurman gesproken of hij het een probleem vind dat je een draadje aan zijn woning vastmaakt?

Rimboe, brousse, oerwoud, je geeft het maar een naam, het klopt altijd allemaal 100%. Maar zo slecht vind ik dat ook niet, de poezen van de buren hebben het hier heel erg naar hun zin, en daar geniet ik dan weer mee van.
Ik ben nu eerst aan het uitzien of ik de huidige EFHW niet een beetje anders kan hangen zodat hij minder door de bomen gaat. (weeral met wegsnoeien op hoogte) Dat wil wel zeggen dat ik dan twee bochten zal moeten maken, maar dat heeft vroeger ook zo gewerkt. Als ik dat geregeld krijg krijg ik ook iets meer plaats om iets verticaals te proberen met een klaarliggende vishengel. Eentje voor 10 en 6 meter (beiden systeem T2LT) liggen al klaar om uitgeprobeerd te worden (na eerst nog afstemmen). Maar om werkelijk iets verticaals in de hoogte te zetten, dat wordt dan weer moeilijker. Ik heb hier nagenoeg geen plaats om iets af te spannen. En ik zal dan toch al wel vrij hoog moeten gaan om een beetje uit de bomen te komen.
Wat die common mode choke betreft, dat zal ik nog eens moeten gaan uitpluizen. Maar een counterpoise voor een halve golf is in principe toch niet nodig? Voor 10 m zou dat 50 cm zijn, en voor 6 m amper 30 cm. Gaat dat het verschil maken?
In ieder geval wel dank voor de tips, altijd in overweging te nemen.

[PA4WK]

Voor de counterpoise van een HWEF kun je volstaan met 0,05 lambda dus niet 0,5
Bij een hengel van bijv. DX-wire kun je tot 10 a 12 meter prima volstaan met een piket paaltje van 1,5 meter tot de helft in de grond te slaan en daar je hengel tegenaan te bevestigen. Geen stalen klemmen gebruiken, daar sloop je het fiberglas mee.
De counterpoise is om mantelstromen tegen te gaan.

[PA0ETE]

Ik denk dat een vertical een goed idee is om mee te beginnen. Ik denk niet dat de horizontale antenne en de verticale elkaar snel zullen beïnvloeden. Ook niet als ze relatief dicht langs elkaar gaan. Ze staan haaks op elkaar en dan is de koppeling niet groot.

[on4ged]

Voor de counterpoise van een HWEF kun je volstaan met 0,05 lambda dus niet 0,5
Bij een hengel van bijv. DX-wire kun je tot 10 a 12 meter prima volstaan met een piket paaltje van 1,5 meter tot de helft in de grond te slaan en daar je hengel tegenaan te bevestigen. Geen stalen klemmen gebruiken, daar sloop je het fiberglas mee.
De counterpoise is om mantelstromen tegen te gaan.

Hier ben ik even niet mee. Je zegt een counterpoise van 0,05 lambda, voor 10 meter bedraagt die dan toch 50 cm.
10 x 0,05 = 0,5. Of zie ik hier iets verkeerds? Toegegeven wiskunde is alle behalve mijn ding. Op school was ik daar steeds voor gebuisd.
En dan zeg je de counterpoise is tegen de mantelstromen. Bedoelde je eigenlijk niet die common choke. Wat die common choke betreft dat moet ik toch nog eens nader gaan bekijken want dat is een deel dat ik vroeger misschien ooit wel eens geleerd heb, maar waar ik nu helemaal niets (meer) van ken.

Om verticaal te gaan ben ik nog aan het uitkijken wat ik hier aan mogelijkheden heb om palen in de grond te slaan. Opletten is hier de boodschap want in de tuin liggen hier nog heel wat buizen van het regenwater systeem met o.a. vijf tanks van 5000 liter, waarvan minstens één met half open en losliggend deksel.
Zo stilaan begin je misschien ook een beter idee te krijgen van wat een chaos die tuin hier is, en dat er daar weinig tot helemaal niets mee aan te vangen is. Ik ga er niet investeren om hem een beetje toonbaar en bruikbaar te maken. Dat zou ruim boven het budget van mijn pensioentje gaan. Zoals ik al eerder schreef, ik zal het wel moeten doen met wat ik hier heb, en me daar een beetje aan aanpassen. Misschien dus wel een poging om iets verticaals te zetten.

[on4ged]

Ik denk dat een vertical een goed idee is om mee te beginnen. Ik denk niet dat de horizontale antenne en de verticale elkaar snel zullen beïnvloeden. Ook niet als ze relatief dicht langs elkaar gaan. Ze staan haaks op elkaar en dan is de koppeling niet groot.

Bedankt voor de info-tip.
Ik ben aan het uitkijken voor een oplossing en hoop om een horizontale afstand van 2 meter tot de longwire enerzijds en de rimboe anderzijds te kunnen realiseren. Het zal dan wel om een tijdelijke oplossing gaan, eentje dus die ik telkens weer moet opbouwen en nadien weer afbreken. Maar dat stoort me helemaal niet, da’s een deel van de pret van het radioamateurisme. En als dat een beetje goed uitgedokterd is kan dat heel snel gaan. Geen probleem dus.

[PA4WK]

Hallo Gunter,
Ha, ha, zolang je maar geen paal door de beerput slaat, dat gaat zo stinken, maar een idee is misschien van te voren even te gaan prikken met een stuk beton ijzer, zo diep hoeft hij nou ook weer niet ongeveer 70cm is diep zat.

Je hebt helemaal gelijk dat 10 x 0,05 0,5 is, dat is rekenkundig juist maar wat wil je daarmee zeggen?
De counterpoise kan bij een HWEF erg kort zijn omdat de impedantie zo hoog is.
Officieel moet hij een lengte hebben van minimaal 0,05 lambda van de laagste frequentie die je gebruikt. (bij een
multiband antenne)
Dat de counterpoise geen mantelstromen onderdrukt heb je gelijk in, ik had moeten schrijven dat de Common mode choke dat doet. Door een CMC te plaatsen isoleer je in feite de afscherming van je voedingskabel, hier kan dus geen retourstroom meer lopen, omdat die toch ergens heen moet hang je er tussen je 1:49 trafo en de CMC een counterpoise aan.
Een heel goed ontwerp van een CMC vind je hier: https://www.hfkits.com/product-categori ... de-chokes/ op deze site vind je ook een duidelijke handleiding voor de bouw, en hier een interessant stukje over CMC: https://www.hfkits.nl/mantelstroom-filters/

[on4ged]

Hallo Gunter,
Ha, ha, zolang je maar geen paal door de beerput slaat, dat gaat zo stinken, maar een idee is misschien van te voren even te gaan prikken met een stuk beton ijzer, zo diep hoeft hij nou ook weer niet ongeveer 70cm is diep zat.

Door een CMC te plaatsen isoleer je in feite de afscherming van je voedingskabel, hier kan dus geen retourstroom meer lopen, omdat die toch ergens heen moet hang je er tussen je 1:49 trafo en de CMC een counterpoise aan.
Een heel goed ontwerp van een CMC vind je hier: https://www.hfkits.com/product-categori ... de-chokes/ op deze site vind je ook een duidelijke handleiding voor de bouw, en hier een interessant stukje over CMC: https://www.hfkits.nl/mantelstroom-filters/

Voor die beerput hoef ik geen schrik te hebben, die hebben we hier niet. Alles gaat rechtstreeks naar de riolering. De tijd dat een beerput verplicht was schijnt al lang geleden afgeschaft te zijn. Dit gebouw staat hier nu 25 jaar en toen was dat al niet meer nodig. Of dat nu algemeen is of een plaatselijke of regionale regeling is, dat is me niet bekend.

Wat die CMC betreft, daar zal ik me toch nog eens goed moeten inlezen, bedankt voor de links. Maar ik begin toch wel problemen te krijgen om het allemaal nog te bevatten. Mijn schooltijd ligt veel te ver achter mij en het begint steeds moeilijker te worden om nog iets nieuws te leren. Ook wat doe counterpoise betreft moet ik weer eens grondig gaan bestuderen. Maar daarover heb ik al zoveel, soms tot echt tegenstrijdig, gelezen dat het ook daar weer begint te schemeren.