F examen 20141128

[PH7R]

Graag uitleg bij volgende schema vraag:
Op de loper van R15 is een sinusvormig signaal aanwezig. De potentiometer staat in de middenstand. Het aan de hoofdtelefoon aangeboden signaal is:
a - in tegenfase met het signaal op de loper van R15
b - is in fase met het signaal op de loper van R15
c - ijlt 360 graden na t.o.v. het signaal op de loper van R15
d - ijlt 270 graden na t.o.v. het signaal op de loper van R15

Het antwoord is A.
Maar op mijn weg van R15 naar de hoofdtelefoon kom ik 2 condensatoren en 3 transistors tegen dus hoe kom ik dan op tegenfase uit?

[pc1mb]

Q5 en Q6 kun je samen als één trap beschouden, bijna zoals een Darlington (op R20 na die de versterking nog wat begrenst).


Zo zijn er dus maar twee inverterende versterkers en niet drie.

Hou je over, 2x condensator is 2x 90gr fasedraaiing.

[PA1Bj]

Q4 is een geaarde emitter schakeling. Alleen deze geeft een faseverschuiving van 180 gr.
Q5 en 6 beide een geaarde collector schakeling. Dat geeft geen verschuiving; De C's dienen slechts
om hoge frequenties te verzwakken. Die hebben geen merkbaar effect op audio frequenties.
Dus antwoord A .

[PH7R]

Dank, ik kan me vergissen maar in het Veron boek nergens dergelijke (Darlington) schakelingen tegengekomen. Dus dat moet ik verder uitzoeken.

@PA1BJ: maar condensators hebben toch ook altijd een fase verschuiving, of begrijp ik iets niet?

[pc1mb]

PA1BJ heeft gelijk over Q5+Q6 - staan in common collector configuratie, dus geen fasedraaiing daar.

Faseverschuiving van een condensator is afhankelijk van de R's eromheen.

Mijn eerste reaktie was dus ff te snel.

[pc1mb]

Vwb de C's (dikke elco symbool - puur als DC blokkade ingezet) hebben die waarschijnlijk een lage impedantie t.o.v. zowel het common emitter trapje Q4 als de hoofdtelefoon, en dan is de faseverschuiving dus indd wel aanwezig maar verwaarloosbaar klein.

Stukkie RC theorie in het engels: https://www.allaboutcircuits.com/techni ... -circuits/

Txs voor de correctie, PA1BJ

[PA3DJS]

Een geheugensteuntje
Als de uitgang van een transistorversterker op de emitter zit, noemt men zo'n schakeling of trap een emittervolger. De emitterspanning volgt namelijk de basisspanning. De uitgang (de emitter dus) is dus in fase met de ingang (basis), en de spanningsversterking is nagenoeg 1. Zet je twee emittervolgers achter elkaar (zoals in deze opgave en in de darlington), dan heb je twee keer nul graden fasedraaing tussen in-en uitgang. De spanningsversterking van die twee laatste transistors is dan dicht tegen de 1.

Als je dat eenmaal op een scoop hebt gezien (of in een simulator), dan vergeet je het nooit meer.

Iets dat nul graden fasedraaiing heeft, heeft ook 360, 720, etc graden fasedraaiing. Als iets 360 graden voor- of naijlt, dan is er ook sprake van in fase.

[PH7R]

Dank aan allen, weer een stukje wijzer