Pagina 1 van 3

Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 08 aug 2019, 15:52
door pe0alx
Eerder dit jaar ben ik verhuisd van een appartement naar een rijtjeswoning. In de eerste woning gebruikte ik een ATAS 120A antenne die gemonteerd was op het balkonhek. Dit zorgde kennelijk voor voldoende tegencapaciteit, want de antenne tunede vrij moeiteloos op de 40, 20 en 10 meter. Onlangs heb ik de antenne op het platte dak van de nieuwe woning neergezet. Hij is daar gemonteerd op een satellietvoet met tegels erin. Hier lijkt de aarding minder goed te zijn, want nu tuned hij alleen nog op de 20 meter. Op 40 en 10 meter dipt hij wel even, maar niet voldoende voor mijn FT857D om succesvol de antenne te tunen. Na twee minuten geeft m'n transceiver aan dat de SWR te hoog blijft.

Wat ik mij afvraag is of het volgende gaat helpen: het dak heeft een opstaande rand (een muurtje) dat bekleed is met zink. Dit loopt over de gehele lengte van het huizenblok, zo'n tien huizen. Als ik nu een aardklem aansluit op het zink en een draad laat lopen vanaf de aardklem naar de antenne (afstand zo'n drie meter) en die draad vervolgens aansluit op de mantel van de coax, gaat dit dan voldoende tegencapaciteit bieden zodat het tunen van de 40en 10 meter wel gaat lukken? Of kan ik beter maar aan de slag gaan met radialen?

Alvast bedankt.

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 08 aug 2019, 16:07
door on3dag
Kunt U boven op de zink geen metalen plaat bevestigen, dan plaatst U een magneetvoet op die metalen plaat (indien het muurtje horizonaal is) met daarop uw Atas 120A. Voor zowel de metalen plaat als ook de zink aarden, eventjes proberen, ik denk haast dat dit moet lukken.
73's
ON3DAG,
Dirk

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 08 aug 2019, 16:17
door PA3DJS
Die 3 m draad met zink gaat niet voldoende zijn als tegencapaciteit voor de ATAS. Probeer zoveel mogelijk metaaloppervlak (desnoods gaas) onder de antenne te krijgen, of de antenne dichter bij het muurtje. Als de muur voor buitenstaanders aan het zicht onttrokken is, zou je de muuur buur kunnen bekleden met gaas wat vast zit aan het zink.

Wellicht helpt een schets of foto van de situatie (voor ons dan, niet voor de ATAS...).

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 08 aug 2019, 18:00
door pe0alx
Beiden hartelijk dank voor het meedenken!

Ik voeg een foto toe met de situatie op het dak. Volgens mij verkoopt Hornbach dunne metalen platen. Zou dat geschikt zijn om onder de antenne te plaatsen? Moeten die platen dan ook fysiek gekoppeld worden aan de antenne of is eronder leggen voldoende? En aan wat voor oppervlak moet je dan denken?

Gewoon ter interesse, waarom gaat dat met die draad niet werken? Moet de tegencapaciteit letterlijk dichtbij de antenne zijn? Zoals met die metalen platen onder de antenne dus...

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 08 aug 2019, 19:22
door PA3DAT
Waarom niet gewoon een paar radialen eraan, voor 10, 20 en 40m?
Draad dus, wat je gewoon over het dak legt, desnoods een beetje onder het grint schoffelen...

http://web.ae7q.com/misc/_doc/public/ATAS-120.php

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 08 aug 2019, 22:05
door PA3DJS
Een stuk draad heeft zelfinductie. Bij audio merk je daar niet veel tot niets van maar bij RF wel.

Je hebt een prachtig plat dak. Zoek ergens gaas van een meter breed en leg twee stukken van een meter of 6..7 haaks over elkaar (kruisvorm). Je hebt dan 4 "spaken" van zo'n 3 m lang. Zet daar de tegelvoet op. Ik neem aan dat het frame van de tegelvoet dan voldoende contact maakt met het gaas, en dat de antenne contact maakt met de tegelvoet.

Als je toch gaas genoeg hebt, kun je ook drie stroken pakken waardoor je vanuit de antenne bezien 6 "spaken" hebt van zo'n 3 m lang.

Ik zou om de kabel (die naar beneden gaat) een paar van de split ferrite clamps plaatsen. Als je een binnendiameter van 14 mm hebt, kan RG 58 daar drie keer doorheen. Je hebt dan een prima mantelstroom filter. Je kunt natuurlijk ook een ringkern pakken in bijv mat 43 als die hebt liggen.

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 09 aug 2019, 11:44
door PD2JHP
Hallo!

Je kunt bij Wimo.de een radialenset voor de ATAS 120 kopen voor de VHF en UHF, maar ook een radialenset voor de ATAS 120 voor HF.
Ik heb beide versies en die werken buitengewoon goed: mijn advies: koop de versie voor HF (goed betaalbaar) en je probleem is opgelost!

Let op: je kunt niet tegelijk de HF en de VHF/UHF set gebruiken.

Succes en mogelijk tot werkens!

Met vriendelijke groet,

PD2JHP

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 09 aug 2019, 12:00
door PA3DAT
Dan heb je een setje aluminium stangetjes voor € 55 excl. verzendkosten waarover WiMo
zélf schrijft: " This is no perfect counterpoise, but still efficient enough for portable operations
and ease of use. If space allows you can install longer wire radials for the 40m band."
Bron: https://www.wimo.com/yaesu-mobile-acces ... l#atas120a

Niet perfect dus, maar "voldoende voor portable en voor het gemak". Maar let vooral op die
laatste zin: als je de ruimte hebt kun je zelf nog draadradialen toevoegen voor de 40m band...

Dan ging ik toch met gaas aan de gang volgens PA3DJS óf ik knoopte er draadradialen aan!
Op zo'n dak heb je ruimte zat en die radialen voor 40m hoeven niet langer te zijn dan een
meter of 4 (10% van de golflengte), zoals beschreven door AE7Q:
http://web.ae7q.com/misc/_doc/public/ATAS-120.php

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 10 aug 2019, 08:39
door PA1SVM
Begin eens bij een goedkope en goede oplossing, experimenteren.
Ik heb veel met tegencapaciteit gedaan in het veld met verticale antennes.
Heel lang verhaal kort en dit komt uit alle documenten van personen die dit allemaal nagemeten hebben en niet zomaar iets napapegaaien van anderen:

Leg je de radialen op de grond/dak: gebruik minimaal acht radialen van 1/8 golf. Voor de laagste band is dat (40m) in jouw geval 40 delen door 8 = 5m.

Als je de radialen boven het dakoppervlak laat zweven (elevated radials) dan is het zeer aan te raden deze resonant te laten zijn. Gebruik dan een kwart golf voor elke band die je wilt gebruiken, voor elke band 3 radialen.

In jouw geval lijkt mij op het dak leggen het makkelijkst.

de ATAS heeft gewoon een goede tegencapaciteit nodig om goed te kunnen functioneren.

Veel suc6, gewoon wat proberen wat voor jou uitkomt/mogelijk is.

Gr, Sven

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 11 aug 2019, 08:17
door pe0alx
Iedereen tot nu bedankt voor het meedenken!

Ik twijfel nog tussen de gaasoplossing en die met de draadradialen. Ik ga waarschijnlijk in eerste instantie voor de draadradialen omdat dit de goedkoopste oplossing is. Vraag me, puur uit interesse, af waarop die minimaal acht radialen is gebaseerd? Waarom acht?

In het linkje dat PA3DAT werd een antenneboek van de ARRL genoemd. Ga eens kijken of ik dat te pakken kan krijgen, want ben ook wel benieuwd naar de theorie achter antenne design.

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 11 aug 2019, 08:23
door pe0alx
@PA1SVN: dus minimaal acht radialen. Betekent dat dan bijvoorbeeld drie radialen voor 40 meter, drie voor 20 en twee voor tien meter?

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 11 aug 2019, 10:27
door PA1SVM
PA1SVM schreef:
Leg je de radialen op de grond/dak: gebruik minimaal acht radialen van 1/8 golf. Voor de laagste band is dat (40m) in jouw geval 40 delen door 8 = 5m.
Gebruik acht radialen van 5m per stuk en leg deze zo goed mogelijk verspreidt. In het centrum van de radialen verbind je deze met elkaar en met de massa van je ATAS.

Waarom acht stuks? Meer is maar een kleine beetje beter als je gebruik maakt van 1/8 golf radialen. De ATAS is toch al een compromis antenne. Ik zal even zoek naar t document waar het in staat.

De oplossing met stukken gaas, zoals beschreven, zal ook zeker gaan werken.

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 11 aug 2019, 10:58
door PA3DAT
En meer radialen betekent een lagere opstraalhoek, dus beter voor DX!
Het schijnt dat dat effect wel zo'n beetje stopt bij 64 radialen, voor een nóg ietsje lagere hoek moet je er dan 128 hebben... :D
Waarom met machten (2/4/8/16/32/64/128) gerekend wordt in dit geval, weet ik zo ook niet.

Bij ons conteststation hadden we een vertical voor 160m, dan mocht ik 64 radialen van 40-80m lengte uitlopen.
Dat was een behoorlijke tippel, kilometers lopen door een zompig weiland! :wink:

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 11 aug 2019, 12:44
door PA1SVM
Dit is het document.

https://rudys.typepad.com/files/qex-gro ... part-2.pdf

Misschien wat lastig te lezen en veel technische dingen maar het komt op het volgende neer:
Er wordt een kwart golf verticale antenne gemaakt met vier kwart golf radialen op de grond. De antenne en de radialen zijn elk 10m lang (33ft). Dit is de basisopstelling waar de metingen mee worden vergeleken. De basisopstelling wordt de 0dB antenne genoemd zodat veranderingen meetbaar zijn tov de basisantenne.

Op pagina 2 staat onderaan figuur1. De meting gaat over een 10m lange verticale antenne met 4 radialen op de grond. Vervolgens zijn de 4 radialen in kleine stukjes steeds korter gemaakt en gemeten wat de verandering van de antenne is, hoeveel wordt de antenne beter of slechter.
Met vier radialen van 33ft (10m) is het ijkpunt, oftwel 0dB. Vervolgens zie hoeveel dB de antenne beter wordt als je de radialen gaat verkorten. Bij vier radialen van 18ft (5,48m) zie je een verbetering van 2,9 dB. 3dB is een verdubbeling, dus de antenne is met minder draad een stuk efficiënter geworden.

Op pagina 3 tabel 4 zie je het verschil van meer radialen op 33ft en 18ft.

Het hele verhaal gaat over radialen die op de grond liggen, dus niet over radialen die boven de grond hangen Heb je weinig radialen, maak ze korter! Radialen op een dak van een woning is gewoon proberen, kijken wat er gebeurd.

Wil je meer weten over radialen en ground systems:

https://www.antennasbyn6lf.com/design_o ... d_systems/

Suc6, Sven

Re: Tegencapaciteit voor een ATAS 120A

Geplaatst: 11 aug 2019, 14:22
door PA1SVM
Hier nog een interessant document over het verschil tussen radialen op de grond en radialen vrij van de grond.

https://rudys.typepad.com/files/qex-gro ... part-3.pdf

In figuur1 zie je de relatie tussen meer kwart golf radialen op de grond en hoeveel dB de antenne beter wordt. Het 0 dB punt is met 4 grondradialen. Bij 64 kwart golf radialen zie je een verbetering van 5,8 dB t.o.v. 4 grondradialen.

In figuur2 zie je de relatie tussen 4 kwart golf radialen op de grond en wat er gebeurd als ze deze steeds meer van de grond omhoog halen. Bij 4 kwart golf radialen met een hoogte van 4 ft (1,22m) zie je een verbetering van 5,9 dB.

Conclusie: Vier kwart golf radialen op 1,2m hoogte zijn net zo goed als 64 kwart golf radialen op de grond !! Die 0,1 dB ga je niet merken in de praktijk.

Inmiddels heb ik redelijk wat ervaring met een 40m vertical met 32 grondradialen en een 40m vertical met 4 elevated radials op 1,5m hoogte. Allebei een dijk van een antenne! Zelfs 2 elevated radials werken erg goed, in mijn vorige woonplaats had ik een 40m vertical met 2 elevated radials en die werkte echt goed! Heel veel noord en zuid amerika mee gewerkt. Vier elevated radials zijn beter dan twee, maar de antenne kon ik makkelijk op een smal en lang stuk grond kwijt.


Kwartgolf 40m vertical met 2 elevated radials: http://www.zendamateur.com/download/fil ... &mode=view

Gr, Sven