Zendamateur.COM

Ik wil eens wat gaan experimenteren op de 160m band.
Deze band is voor mij helemaal nieuw en heb er nog nooit een qso op gemaakt.
De ruimte heb ik, het is mogelijk om 80m draad op 10m hoogte te wegspannen.

Wie heeft er al eens een monoband Endfed voor deze band gemaakt?

Ben er al jaren ( bijna exclusief) op bezig.
Met een vertical van 23 meter en 3000 meter koper draad in de grond.... eerst een L antenne.
FD-4 uitgebreid met een 190 micro H spoel en 9 meter draad erachter is dan ook resonant op 1850 maar hangt op 12 meter wat te laag is voor 160.
Vertikale antennes hebben het voordeel van en goede grondgolf die je overdag ook mooi kan gebruiken tot 90 a 100 km.
Voor Dx eigenlijk de enigste antenne, een ( veel te ) laag opgehangen dipool of andere horizontale antenne werkt dan niet echt.
Een endfed waarvan het eerste deel vertikaal omhoog gaat is een werkbare optie, de rest als L wegspannen.
Of een verkorte vertikale antenne gebruiken met een goed radialen netwerk.

Hallo Cor, bedankt voor jouw reply.
Dat ik met een Endfed ga starten met mijn experiment staat vast, hiervoor heb ik alle spullen liggen en is eigenlijk de meest simpele antenne.
De vraag is meer hoe de trafo gemaakt is met welke dikte draad en welke kern gebruikt is.
Ik wil een FT240-43 kern voor dit doel gebruiken, is dit de juiste keuze?

Egbert, PA0EJH, heeft hier ervaring mee. Werkt volgens mij al jaren succesvol met HWEF antennes voor 80 en 160 meter. Je zou hem een PM kunnen sturen met wat vragen.

Ik weet er wel "iets" van, maar ben geen antenne expert.

Je hebt primair wat meer inductie nodig dan bij een HWEF voor 40 t/m 10 of 80 t/m 10 dus ik zou twee FT240-43 kernen stapelen (op elkaar plakken) of b.v. een FT140-43 kern IN een FT240-43 kern stoppen (dat past precies). Waarschijnlijk heb je dan 3 dubbele wdg nodig (= primair én secundair) getwist en dan nog 19 tot 22 enkele wdg secundair extra voor. Die 1:7 tot 1:8 wikkelverhouding geeft je een 1:49 - 1:64 impedantie aanpassing. Dan pak 'm beet 80m draad eraan en meten met een analyser.

Laat de SWR even voor wat het is; eerst de lengte van de draad afstemmen op Rx = 0 (resonantie). Dan kijken wat de impedantie aan de primaire kant doet. Voor een te hoge primaire impedantie (dus > 50 Ohm) een wdg meer secundair, voor een te lage primaire impedantie (< 50 Ohm) een wdg minder secundair. Op die manier zou je op 50 Ohm uit moeten kunnen komen.

Draad zal ws veel te laag hangen voor een nette zijwaartse afstraling (zou een kwart golf dus 40m hoog moeten hangen). Je bouwt dus een NVIS antenne waarmee je in de Benelux (en een stukje daarbuiten) prima te horen zult zijn. Omdat de antenne te laag hangt, verwacht ik ook dat je wat minder draad dan een halve golflengte uit hoeft te spannen voor resonantie op 160m maargoed, korter knippen kan altijd HI.

Leuk experiment, succes! Laat nog even weten of het gelukt is!

hoi Marcel .

heb hier wel eens een endfed antenne gemaakt als experiment voor de 160 m .
als basis had ik een ringkern van 240-43 - 2 x 7 wikkelingen - antennedraad van +/-
20 meter lang dan een spoel van 240 micro henry op een pvc pijpje van 4 cm doorsnede
en daar achter weer een draad van een +/- 5 meter .

hing niet echt ideaal en niet heel hoog en was uiteraard geen big gun maar er was mee te werken .
voor de goeie orde ik gebruik hier 100 watt dus weet niet wat dit doet met een eindtrap er achter doet

hallo Marcel.

Als het alleen voor 160m is dan kun je beter een LC tuner maken en daar je 80m draad aan hangen.

Pleun, Willen en Egbert, bedankt voor de tips.

Die antenne gaat er komen maar op dit moment ben ik meer aan het nadenken hoe ik een hoog punt kan maken om die draad aan vast te knopen. Om een mast gaan te zetten om alleen maar een draad aan vast te maken is gekkenwerk.

Een andere optie zou kunnen zijn een houten paal/mast die ze hier in het dorp gebruikten voor de spanning en telefoonkabel.
Inmiddels ligt de elektriciteitskabel sinds een paar jaar onder de grond maar de telefoonkabel hangt nog in de mast. Nu zijn ze in een nabij gelegen dorp begonnen met ook de telefoonkabel onder de grond te werken en zijn de houten palen overbodig geworden. Deze zijn 11m lang waarvan slechts 1,5m in de grond gaat. Mijn buurman had al een mast weten te bemachtigen voor een ander doel en wellicht valt nog een exemplaar uit te halen.

Dit zal wel een klusje gaan worden voor rond de kerstdagen, dan heb ik weer tijd genoeg!

Het duurde allemaal wat langer dan verwacht maar de 30 jaar oude houten lichtmast is er, 11m puur natuur!
Nu nog een diep gat graven en met een kraantje de paal op zijn plek zetten.

PA3HHO schreef:Draad zal ws veel te laag hangen voor een nette zijwaartse afstraling (zou een kwart golf dus 40m hoog moeten hangen). Je bouwt dus een NVIS antenne waarmee je in de Benelux (en een stukje daarbuiten) prima te horen zult zijn.

Dat kon best nog wel eens meevallen!
Ik werk hier op 160m met een "random-loop", model taartpunt, 100m lang maar slechts 5m hoog (maximaal).
Een slappe draad, slingerend van boom naar boom. Aangepast met een oude Kenwood AT230-tuner kan ik er
maximaal 20W in kwijt, anders krijg ik overslag in de condensator(en) van de tuner...

Resultaat tot nu toe: ca. 50 landen gewerkt én bevestigd. Heel Europa dus, geen probleem. Best DX zijn onder
meer Aziatisch Rusland en de Azoren. Wel hoor ik zo nu en dan eens een Amerikaan of Canadees, maar die heb
ik nog niet kunnen werken. De meeste verbindingen in CW, minder in SSB en nog slechts een handjevol in FT8.

Maar ik moet tóch eens zien dat ik die loop in resonantie krijg!

Waarom een end fed?

Ik snap niet waarom velen zo wild lopen van een end fed, er zijn, en zeker als je de ruimte hebt veel betere antennes
dan een end fed.

Bvb een 1/4 golf inverted-L ca 39 meter lang zo hoog mogelijk de rest horizontaal, kun je direct voeden met coax zonder aanpasnetwerk
enkel nog radialen er onder en klaar.

Ik ben het eens met PA0EJH. Als je voor een halve golf gaat, is een LC match een prima oplossing. Bij 100W input moet je denken aan zo'n 800Vp over de condensator. Ik heb er pas ook nog een gemaakt, voor CB/10m. Hij is tweetraps om de bruikbare bandbreedte wat te vergroten.

Op de vraag waarom een Endfed is eenvoudig te beantwoorden, deze antenne is hier het meest makkelijk te realiseren.
Tevens wil ik kijken wat de antenne nog doet op 80 en 40m.
Natuurlijk kan ik ook eens een LC-tuner maken als ik hem alleen voor de 160m band ga gebruiken.
Er zullen zeker betere antennes bestaan maar die Endfed is hier zo gemaakt. De trafo komt tegen nokbalk op zolder en de draad gaat via een gaatje van een ventilatiedakpan naar buiten. Mijn multiband Endfed werkt al ruim 3 jaar op deze manier en ben hier dik tevreden over.

Wat ook nog kan is een open dipool ophangen, enigste nadeel is dat ik dan een coaxkabel van 60m lang midden in mijn tuin heb hangen.
Aan die Endfed zit nog geen 10m coax!

Aha, meer banden.

Als het een 80 m lange draad wordt die redelijk recht hangt, ga je er op 80 m voor lokaal verkeer (NVIS) niet zoveel aan hebben. Voor 80m zit je op een hele golflengte, en die straalt slecht haaks op de draad. De stroom in de ene helft van de draad loopt dan tegengesteld aan de stroom in de andere helft van de draad, dus de verre veld straling heft elkaar dan op (loodrecht op de straler).

Het duurde allemaal langer dan verwacht maar sinds vandaag staat de houten paal van bijna 12m overeind en kon ik meteen gaan testen hoe mijn draad van 78m lengte het zou doen.

Boven verwachting doet hij het laag in de 160m band en hoog op 80m zonder tuner prima.
Ik hoor nu op mijn oude Yaesu FT-101ZD stations die op de Icom met multiband endfed helemaal niet hoorbaar zijn.

Kortom, voor een eerste test ben ik zeer tevreden!

Hoe heb je de draad aangepast als ik vragen mag? Met een afgestemde L/C kring of met een 1:49 autotrafo / UNUN? Volgens mijn metingen zou 2x FT240-43 met 3:21 verhouding wel eens heel goed kunnen werken op 160m. Om voorgenoemde reden (afstraling van hele golf) heb ik allebei mijn endfeds voorzien van traps zodat ze op alle frequenties electrisch een halve golf zijn (en fysiek iets korter dan een halve golf op de laagste frequentie).