dual band ground plane antenne - kan dit?

[Maarten pf0mt]

Net kwam ik een mooi artikel tegen op internet. NA4IT heeft een dual band gpa gemaakt voor zowel 2m als 70cm, door de sprieten voor beide golflengten naast elkaar te solderen. Bovenop staan dus twee sprieten, eentje van 50cm en een van 18cm. Zou dit echt werken, of is het puur toeval?

Het stukje is te vinden op:
http://www.eham.net/articles/7005

[pa0ejh]

Nee hoor geen toeval, er zijn meerdere ontwerpen zoals de Popovic die is nog eenvoudiger te maken.

http://www.pi4wal.nl/bestanden/foto%27s ... isited.pdf

[EA5JEX]

Er is wel enige invloed op elkaar.

De zogenaamde "kattesnor" antenne voor HF werkt volgens het zelfde principe.

Kees

[PE9H]

Zelf ben ik de dual band dipool uhf/vhf aan het maken zoals in dit topic:
http://zendamateur.com/viewtopic.php?f=5&t=9924
Deze vind ik iets meer kattesnor-achtig dan ts laat zien.

[PA0RAB]

Maarten,
Door het harmonische verband tussen de amateur banden zijn antennes vaak ook op de hogere harmonischen te gebruiken.
De welbekende 1/2 golf endfed is er het voorbeeld van idem met de out centre feeded OCF antenne.
Als je een draadje neemt voor bijv 80m 1/2 golf zal daar ook 2x40m 1/2 golf op te passen zijn 0f 4x20m en zelfs 8x 10m. Je mag het zelf uittekenen of het klopt.

Met een kwartgolf ligt het eventjes anders.
Nu kunnen we de 3e harmonische gebruiken.
Teken maar weer uit
Laten nu de 2m 70 cm 24 cm 13 cm nu netjes de 3e harmonischen van elkaar zijn( geen toeval hi )
Een nauwkeurige maatvoering is wel van belang!

In z'n eenvoudigste vorm is een GPA antenne een 1/4 golf staaf als straler op een grondvlak als autodak ingegraven gaas of kabels.

Uit eerdere vragen op het forum heb ik begrepen dat je bezig bent met de "jachtakte"
Daarom iets dieper graven.
Een antenne kun je ook zien als een combinatie van een spoel en condensator.
De spoel trek je uit elkaar tot een enkele staaf draad
die draad is de ene plaat van de condensator
De aarde of aardvlak de andere.
Dit verklaart de antenne impedantie en het begrip resonantie frequentie
Wanneer je Spanning op antenne staaf zet zal er een stroom gaan lopen om die "condensator" tussen antennedraad en aarde op te laden.
Maar....de antenne was toch die uit elkaar getrokken spoel zelfinductie
De eigenschap van een zelfinductie is het tegenwerken van een stroom door die inductie.
Nu ontstaat er een tijdsverschil tussen spanning en stroom genaamd impedantie.
De impedantie is het laagst op de resonantie frequentie. De antenne straalt dan ook het meeste af.
Het begrip staande golfverhouding
Let op er staat duidelijk verhouding!! Het zegt niets over de werking van de antenne
SWR is de verhouding tussen de standaard gewenste impedantie van ontvanger/zender en de werkelijke impedantie van een antenne op een bepaalde frequentie.
Vanuit de wens een goed rendement te hebben is het wel van belang een gunstige verhouding te maken op de werkfrequenties.
Kan niet ze veel tekst "onthouden' ,dus even verzenden
73 de Ruud PA0RAB

[Maarten pf0mt]

Bedankt voor de vele reacties, ik begin het steeds beter te snappen.

De vergelijking met de kattesnor had ik vanmorgen onder de douche ook al bedacht. Als een antenne buiten de resonantiefrequentie een erg hoge impedantie heeft, dan zou het niet zo'n punt moeten zijn om er een aantal met verschillende frequenties parallel te zetten. Op de gekozen zendfrequentie heeft een van de antennes een lage impedantie, die wordt gebruikt, en de rest heeft een hoge impedantie, die wordt genegeerd.

De dipool die PD9H gemaakt heeft kwam ik ook al tegen. Wat een leuke ontwerpen zijn er toch te vinden.

PA0RAB: bedankt voor de achtergrondinformatie. Ik had al even zitten rekenen, maar dan met de halve golflengten. Het kwam allemaal ook al niet zo mooi uit. Ik zal het stukje nog een keer of wat doorlezen tot ik het helemaal begrijp.

[PA0RAB]

Maarten,
Verder met het vorig verhaal.
Niet al te diep verklaard waarom het een en ander mogelijk is.
Hoewel het gedaan wordt en ook je aanleiding tot de vraag was ben ik geen voorstander van het naast elkaar aanbrengen van de harmonische stralers .Dus 2m naast 70 cm. en kattesnorren
Als je het weer uitzet naast elkaar een 1/4 sinus naast een 1/2+1/4 sinus is dat gelijk aan 3/4 sinus
die past op 1/4 sinus.
Het voedingspunt ziet nu wel 2 impedanties :de 1/4 straler en een 3/4 straler naast elkaar.
Je kunt je afvragen of dat zinnig is.
Het zelfde geldt m.i. ook bij kattesnor constructies. De niet harmonische WARC banden worden naast elkaar geknoopt en samen gevoed.
Denk even aan de eerdere uitleg stromen en spanningen zijn nu wel even anders en niet in elkaar schuivend De invloed van en op elkaar is m,i. groter. Ik weet het wordt gedaan De een heeft moeilijkheden ,de ander roemt de eenvoud.
Zo zijn we bij een ander antenne verschijnsel.
Een antenne die bij mij goed werkt kan bij jou een onding zijn. Simpel door veranderde omgevingsinvloeden Denk aan de bestaande niet zichtbare antenne -aarde capaciteit.
Laat je daarom dus ook niet gek maken door diverse goed gemeende adviezen antennemerken en -uitvoeringen Ik en Henk en jij beleven ieder de hobby op hun manier. Poog wel zoveel mogelijk het hoe en waarom van een antenne te achterhalen.

Antennetypen zijn al voorbijgekomen als antwoord op het mogelijk zijn van veelbanders
Bijv Ik maak een antenne 1/4 golf straler
Voedingspunt is laagohmig Het einde hoogohmig In het voedingspunt dus veel stroom en veel spanning op het eind.
De 1/2 golf straler is hoogohmig spanningsgevoed .
Dat kan mooi op die 1/4 straler.
En dat bestaat Denk aan de Slimme Jimmy en met een fase lussje ertussen aan de collinears.
Een antennetype dat een verminderd harmonisch gedrag heeft is de 5/8 golf
Daar past geen 1/4 of 1/2 op.
De truc is om dat ding met een voetspoel te verlengen tot 6/8 = 3/4.
De voetinductie zorgt er tevens voor dat harmonischen verzwakt worden.
Weer even een deel wegzenden om het geheugen te schonen
73 de Ruud PA0RAB

[PA0RAB]

Maarten,
Verder met wat antenne meetspul
Ook hier bestaan weer vele meningen over zinnig onzinnig te sterk de nadruk op tot gewoon een ander nakletsend.
Meten is weten.
Moet je natuurlijk wel weten wat je meet en hoe je dat kunt meten.
In het voorgaande heb ik al wat geponeerd
De begrippen SWR staande golfverhouding en resonantie frequentie en hun onderling verband.

Via onvoorspelbaar resultaat en omwegen is het met veel moeite mogelijk met dit voorlopertje van de laptop mogelijk een afbeelding te verzenden. Sneller gaat het om gewoon per post te doen.

Je bent bezig met de "jachtakte" dus ... Het hoe en waarom
Ik zag als antwoord de Popovic antennne
Ken dat ding al jaren als de Kathrein hoekdipool.
Uit de tijd dat we als amateurs het met vele impedanties moesten doen hoogohmige buizen eindtrappen en laagohmige antennes.
Een vage standarisering van 50. 60 en 75 ohm op VHF

We ervaarden dat een spriet op autodak lager was dan een geval met 2 sprietjes. En owee als die sprietjes verbogen.
Ergens wel verklaarbaar
Google eens op EH of EHV antennes 2 bierblikjes (leeg, anders zonde en misbruik van ) met een spoeltje en koppelwikkeling ertussen
Dat is de hele antenne Is eigenlijk een tussenfase van m'n eerdere stelling dat een antenne een uitgerekte spoel met condensator is
Die twee draden in elkaars verlengde geven een impedantie van 75 ohm .
Viel dat ding dan veranderde die impedantie door het buigen.
Of omgekeerd door te buigen kon je een 75 ohms antenne veranderen naar bijv 60 ohm (Duitse norm)
Door te buigen verandert de capaciteit tussen beide straler staafjes. Uit m'n geheugen 135 graden=60 ohm en 120 graden = 50 ohm 90 graden = 37 ohm.
De spoel en condensator zal op een bepaalde frequentie een bepaalde impedantie vertonen door de schijnbare weerstanden parallel te zien. De resonantie frequentie is de situatie wanneer beide impedanties aan elkaar gelijk zijn. Een antenne heeft op die resonantie frequentie de laagste impedantie . Er naast zal of de condensator impedantie of de spoel groter worden dus ook de samengestelde impedantie.
Hoe en waarmee kunnen we dit meten.?
Voer aan de antenne een signaal toe.
Bij een bepaalde frequentie zal de spoel condensator combi signaal opnemen
Meet die wisselspanning over de spoel hoogste waarde is resonantie frequentie
Meet de hf spanning van de generator ingeval van resonantie zal er minder energie zijn= minder hf spanning = dip
Een frequentieteller of ontvanger is onontbeerlijk

Hoe de impedantie?
Met dezelfde generator en een bruggetje
maak een vierkantje van 4 x 50 ohms weerstanden
voer HF signaal toe zo dat 2 maal er 2 x50 ohm tussen hangt
Meet de HF spanning op het midden van de 2 x50 ohms weerstanden.
Je meet 0 volt Waarom
Vervang in een tak 50 ohm door antenne plug
vervang in dezelfde tak 50 ohm door 220 ohm potm
Je meet nu wel spanningsverschil Waarom
Verstel de potm tot geen spanningsverschil, De gemeten ohmse waarde komt overeen met de impedantie van de antenne.
Als ik me niet vergis heeft o.a. Haje een bouwpakketje tot 50 a 60 MHz voor zo'n ding Antan
Sjors snor naast het huis van je Overgrootvader heeft een dure uitvoering GBtowers
Voorlopig genoeg nadenk voer
73 de Ruud PA0RAB

[PA3DAT]

Ik heb niet alles gelezen, dus misschien dubbel, maar ik wou dit nog even kwijt.

Op mijn kampeerbus (metalen dak) heb ik een kwartgolfje voor 2 meter. Volgens mijn
FT-857 is de SWR op 70cm nagenoeg 1 : 1. Dus ik gebruik 'm als dualbander!

[PA1ZP]

Dag allemaal

Ik heb al een 20 tal van die dualbandertjes gemaakt.
Ik gebruikte dan of de antenne als 3/4 golf GP of als de SWR op 70 cm niet goed genoeg was alleen een stralertje voor 70 cm erbij, radialen heb ik er nooit bij gedaan.

Ik moet wel opmerken dat de werking van een 3/4 golf GP op 70 cm, voor wat betreft SWR helemaal OK te krijgen is.
MAAR het stralingsdiagram is niet zo best omdat er een hoog opstralende lob bijkomt.

Verder ook een 3 bander voor 15, 20 en 40 meter gemaakt.
!/4 golf GP voor 40, 1/2 golf GP voor 20 met relais geschakelde aanpassing aan de antenne aansluiting en als 3/4 golf GP voor 15.
En daar mag je helemaal geen andere radialen aanhangen als elevated radials voor 40 meter anders verkloot je het diagram en de werking voor 20 meter volledig.

Zo heb ik ook al een aantal halve golf monobanders voor 20 gebouwd en voor 17 mtr.
Ook een vertical voor 80/40 als 1/4 golf voor 80 en weer met een aanpassing direct aan de antenne als halve golf voor 40 mtr.

Halve golf verticals op HF zijn mooi voor luie mensen, daar hoeven geen radials aan en dat scheelt weer werk.

Let wel op alle verticals zonder traps en langer als 5/8 golf krijgen zonder speciale maatregelen een hoge opstraal lob in het diagram, wat de werking erg nadelig beinvloed.
Zo was de 80 meter vertical een 1 1/4 golf vertical op 17 meter met een prachtige SWR en een ontzettend beroerde werking.

Zo werkt een Hy end-fed vor 10, 20 en 40 meter als vertical op 10 meter helemaal niet zo goed als een simpele groundplane of een halve golf op 10 meter, omdat de lengte van 10 meter tot aan de spoel te lang is en de antenne ook hoog op gaat stralen.

[PF9ZX]

Ik heb niet alles gelezen, dus misschien dubbel, maar ik wou dit nog even kwijt.

Op mijn kampeerbus (metalen dak) heb ik een kwartgolfje voor 2 meter. Volgens mijn
FT-857 is de SWR op 70cm nagenoeg 1 : 1. Dus ik gebruik 'm als dualbander!

Dit heb ik met mijn 2 meter WiMo X-Quad richtantenne aan de FT-857. Ok, niet nagenoeg 1:1 maar wel binnen de normen nog.

[PA3DJS]

Ik heb zitten twijfelen om wel of niet te reageren m.b.t. het stralingsdiagram. Gelukkig heeft PA1ZP dit uitgebreid gedaan.

Veel mensen kijken alleen naar VSWR en als er dan niets warm wordt en geen vlambogen te zien zijn, zal het wel goed zijn. Zoals PA1ZP aangeeft hoeft dat niet het geval te zijn.

Even als toevoeging: een horizontale halve golf eindgevoede antenne voor 80m is prima voor NVIS verkeer. Gebruik je dezelfde 40m draad als eindgevoede antenne op 40m, dan wil hij niet omhoog stralen en gaat NVIS binnen NL ronduit slecht. Als je dat toch wilt, zul mechanisch of met een trap de laatste 20m moeten loskoppelen.

Hetzelfde verhaal gaat op voor bijv een 40m lange OCF dipool (windom, bijv FD4). Op 80m een prima NVIS antenne, maar voor 40m geen beste NVIS antenne. Als je hem niet recht spant, wil hij wel weer wat omhoog stralen.

[PA1ZP]

Dag allemaal

Voor 40 mtr met een FD4 of 80 meter dipool of 80 meter end-fed gaat vaak nog wel.
Hoogte kan hier ook roet in het eten gooien.
Een 160 meter dipool van 2 x 40 meter op 40 meter gaat fout in NVIS.
Dit heeft PE1KQP deze zomer ook in de praktijk getest met een 2 x 40 mtr dipool en een 2 x 20 mtr dipool op de 40 mtr band.

Het verschil was zeer goed te merken.
Op grotere afstand zeg 500 KM werd het verschil weer 0 en waren beide antennes elkaars gelijken.
Theorie en praktijk waren het met elkaar eens in dit geval.

Voor wat betreft de 1/4 GP voor 70 cm, het stralingsdiagram is inderdaad niet zo mooi als van een kwartgolf GP maar het is nog wel bruikbaar, al is het zeker niet te vergelijken met bijvoorbeeld een colineaire gestackte vertical voor 70 cm zoals die jongens van Daimond.

Ik heb voor de grap ook eens een 2 x 5/8 colineair (boven elkaar gestacked) voor 10 meter gemaakt, ook leuk, straalt erg mooi laag op.
Jammer alleen dat de condities vaak zo beroerd zijn op 10 mtr.
En net toen ik aan het testen was waren ze helemaal beroerd helaas.

Ik heb even het diagram uitgedraaid met MMANA-GAL van een 2 x 40 mtr inverted-V.
Deze inverted-V hangt in het midden op 12 meter en de uiteinden op 5 meter.
de antenne is zo als getest door PE1KQP.

[PA3DJS]

@PA1ZP:
De helft van de 2*40m dipool is een 40 m lange eindgevoede antenne, die doet het dan toch ook slecht als NVIS antenne op 40m?

Heb je er een knik in zitten, dan wordt het een ander verhaal.

[PA3DAT]

Ik heb zitten twijfelen om wel of niet te reageren m.b.t. het stralingsdiagram. Gelukkig heeft PA1ZP dit uitgebreid gedaan.

Dat het stralingsdiagram niet ideaal is begrijp ik natuurlijk ook wel. En ik kijk nu alleen even naar de
VSWR, inderdaad. Ik heb een paar porto's voor 70cm in de camper. Ik heb geen 70cm-antenne op
het dak (buiten de Atas, die loopt van 40m t/m 70cm). Wel een kwartgolf voor 2m. En dan is het een
aangename verrassing dat ik daarmee de FT857 op 70cm toch kan gebruiken voor radioverkeer tussen
auto en porto. Dat gaat altijd beter dan porto-porto, waarbij één porto zich IN de auto bevindt.

En over de lobben maak ik me dan even minder druk!