DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

Alles over de diverse digitale modi.
Bericht
Auteur
Gebruikersavatar
PF9ZX
Berichten: 1685
Lid geworden op: 28 jul 2011, 15:47
Roepletters: PF9ZX
Locatie: Zandvoort (JO22GI)

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#16 Bericht door PF9ZX »

Zoals onze hele hobby, draait het veel om uitproberen en zoeken naar het juiste. Hier zullen we nooit uitkomen en zijn het mogelijk de hypes die blijven komen en gaan.
Dit zal ook voor C4FM gelden en daarom dus gewoon doen wat je direct het meest nieuwsgierig maakt. Hoe dan ook, het kost geld. :wink:
73' Marcel
PF9ZX

NL=modern dictatoriaal land waarin steeds minder mag en steeds meer moet

----------
https://www.pf9zx.nl |Twitter: http://twitter.com/PF9ZX | Facebook: http://facebook.com/pf9zx


"All we ever hear from you is blah blah blah. All we ever do is go ja ja ja."
NL: vrijheid is steeds minder mogen en meer moeten

-Verwijderd account

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#17 Bericht door -Verwijderd account »

PA3BZT schreef:
Thijzer schreef:Bij DMR klinkt een tegenstation vaak alsof hij een borreltje teveel op heeft. Dat komt ongetwijfeld door de digitalisering en bijbehorende compressie maar als je gehoor niet zo goed is, kan het zijn dat je tegenstations slecht verstaat.
Betekend dus dat de audio kwaliteit van DMR slechter is dan gangbare analoge audio. Lijkt mij niet echt de bedoeling.
Je zou toch op z'n minst audio verwachten van CD-kwaliteit. DMR is immers eveneens digitaal geluid, toch?
PF9ZX schreef:Zoals onze hele hobby, draait het veel om uitproberen en zoeken naar het juiste. Hier zullen we nooit uitkomen en zijn het mogelijk de hypes die blijven komen en gaan.
Zou dat misschien wel de reden zijn dat AM (Antieke Modulatie) weer in opkomst is, ook op de VHF-banden? Reeds enige tijd zijn er weer regionale rondes in AM-mode, dus kennelijk hebben een aantal amateurs het helemaal gehad met de opmars van de digitalisering van onze radiohobby.


Charles - PE2CH

Gebruikersavatar
pa0ejh
Berichten: 1888
Lid geworden op: 05 mei 2008, 13:23
Roepletters: PA0EJH
Locatie: Brunssum

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#18 Bericht door pa0ejh »

Zowel DSTAR als DMR maken gebruik van een CODEC om de spraak te coderen.
DSTAR gebruikt de AMBE Vocorder, die heeft vooraf opgenomen spraak samples, en gebruikt die
met de spraak die overeen komt met jouw spraakgeluid, vandaar dat je sommige amateurs eerst niet herkent....

Muziek komt er ook niet door bij DSTAR, wordt niet herkend...
73's Egbert PAØEJH. Licensed since 1971.
En meer dan 50 Jaar radio-actief

Gebruikersavatar
pa3dsc
Berichten: 1166
Lid geworden op: 21 dec 2005, 20:02
Roepletters: pa3dsc
Locatie: Nuenen
Contacteer:

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#19 Bericht door pa3dsc »

over codec gesproken : zie ook de lezing van Jeroen pe1rxq
http://zendamateur.com/viewtopic.php?f= ... lit=codec2

Johan PD1JMB
Berichten: 91
Lid geworden op: 13 feb 2007, 22:25
Locatie: Utrecht

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#20 Bericht door Johan PD1JMB »

pa0ejh schreef: DSTAR gebruikt de AMBE Vocorder, die heeft vooraf opgenomen spraak samples, en gebruikt die
met de spraak die overeen komt met jouw spraakgeluid, vandaar dat je sommige amateurs eerst niet herkent....

Muziek komt er ook niet door bij DSTAR, wordt niet herkend...
Codecs zoals AMBE zijn vocoders. Deze gooien de spraak door een aantal filters en slaan de volumewaardes over de tijd op. Bij het decoderen wordt er ruis door vergelijkbare filters gestuurd welke weer door de oorspronkelijke volumewaardes worden aangestuurd. Er onstaat dan een benadering van het oorspronkelijke stemgeluid. Er wordt niet gebruik gemaakt van vooraf opgenomen samples. Wel klinkt een stem anders en wat robotachtiger.

Muziek door zo'n codec heen lijkt me een interessant experiment. Er zal iets gemaakt van worden, maar wat? :mrgreen:
http://www.dynode.nl - weblog over o.a. zendamateurisme, tevens site van Randstad Repeaters stream

Gebruikersavatar
elsinga
Moderator
Berichten: 3119
Lid geworden op: 17 mar 2008, 15:05
Roepletters: PC5E
Locatie: Heerenveen (JO22xx)
Contacteer:

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#21 Bericht door elsinga »

Die test met muziek is eenvoudig te doen met twee portos en een simplex verbinding. Dan is ook de AMBE codec aan het werk. En we mogen weliswaar geen muziekuitzendingen doen, maar in dit geval is het doel niet muziek uitzenden maar de codec beoordelen en dan zou ik de gok bij AT met een paar korte uitzendingen op laag vermogen simplex wel aandurven. ;)
www.PC5E.nl, Robert Elsinga, communicatie enthousiasteling, zendamateur (PC5E/WC5E/SP20EJ), scannerluisteraar, lokaal/regionaal/nationaal/internationaal scout, IT Security Expert
Icom IC7300, Icom IC-7000, X50N (14m asl), Diamond WD330S (sloper, 6-12m asl), Kenwood TH-F7E, 2x Anytone AT-D578UV (base, mobile), 3x Anytone AT-D878UV, MMVDM duplex hotspot, 20x Baofeng BF888S.
Op mijn site o.a. Examenuitwerking N/F, Scannerfrequenties NL e.o, Beginnen met DMR, DMR codeplug maken

PA3BZT
Berichten: 92
Lid geworden op: 23 jun 2015, 16:32
Roepletters: PA3BZT
Locatie: Alphen a/d Rijn

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#22 Bericht door PA3BZT »

Ik lees dat de DMR Tier 2 standard protocol compatibel is met de MOTO TRBO series van Motorola, je zou verwachten dat een dergelijk protocol van een professioneel merk een goede geluidskwaliteit oplevert.
Hoe gedraagt zich bij DMR het doorkomen op een repeater als je signaal zwakker binnenkomt?
Is dat anders dan bij analoog?

Gebruikersavatar
PF9ZX
Berichten: 1685
Lid geworden op: 28 jul 2011, 15:47
Roepletters: PF9ZX
Locatie: Zandvoort (JO22GI)

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#23 Bericht door PF9ZX »

PA3BZT schreef: Hoe gedraagt zich bij DMR het doorkomen op een repeater als je signaal zwakker binnenkomt?
Is dat anders dan bij analoog?
Het is zoals bij alles digitaal, alles of niets
73' Marcel
PF9ZX

NL=modern dictatoriaal land waarin steeds minder mag en steeds meer moet

----------
https://www.pf9zx.nl |Twitter: http://twitter.com/PF9ZX | Facebook: http://facebook.com/pf9zx


"All we ever hear from you is blah blah blah. All we ever do is go ja ja ja."
NL: vrijheid is steeds minder mogen en meer moeten

-Verwijderd account

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#24 Bericht door -Verwijderd account »

Dat is mooi te zien bij live televisie-uitzendingen van bv de wielersport.
Met name in grensgevallen waarin de zender kortdurend amper bereik heeft zie je allerlei blokjes in het beeld. In alle andere situaties heb je of prima beeld of het beeld gaat op zwart; dus geen beeld.


Charles - PE2CH

PA3BZT
Berichten: 92
Lid geworden op: 23 jun 2015, 16:32
Roepletters: PA3BZT
Locatie: Alphen a/d Rijn

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#25 Bericht door PA3BZT »

Een SharkRF openSPOT module zou een oplossing kunnen zijn, daarmee kun je met een DMR porto ook C4FM bedrijven.
Is wel een interessant kastje met veel mogelijkheden moet ik zeggen.
Makkelijker dan dat gepiel met een Raspberry.
De firmware wordt continu geupdate om de nieuwe ontwikkelingen bij te houden.
Vindt alleen jammer dat je alleen via een ethernet kabel met internet kunt verbinden. Zou het graag ook via mijn mobiele telefoon willen doen als ik in het buitenland ben, zeker nu de roaming kosten zijn afgeschaft in de EU.
Op eHam zijn de ervaringen enorm positief.

Gebruikersavatar
PE1MBS
Berichten: 82
Lid geworden op: 24 jul 2015, 21:17

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#26 Bericht door PE1MBS »

PA3BZT schreef:Makkelijker dan dat gepiel met een Raspberry.
De firmware wordt continu geupdate om de nieuwe ontwikkelingen bij te houden.
Vindt alleen jammer dat je alleen via een ethernet kabel met internet kunt verbinden. Zou het graag ook via mijn mobiele telefoon willen doen als ik in het buitenland ben, zeker nu de roaming kosten zijn afgeschaft in de EU.
Tja, wat is gepiel? Als je veelzijdigheid, ruime keus uit soft- en hardware gepiel vindt heb je gelijk.
En met alleen de raspberry doe je niet veel op digitale modes, zal toch een DV-Mega of DV4-Mini bij moeten.
Als je met de openspot draadloos wil moet je nog meer geld uitgeven en toch ook weer een beetje 'pielen'.
Het 'voordeel' van DMR naar C4FM heeft ook z'n beperkingen...

Gebruikersavatar
Thijzer
Berichten: 1389
Lid geworden op: 25 feb 2011, 10:25

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#27 Bericht door Thijzer »

Bij DMR heb je vaker dat het tegenstation gaat "boeren" als de verbinding kortstondig wegvalt. Dan ontbreken er stukjes en krijgt de software er net nog iets van gemaakt, of juist net niet.
Bij beeld zie je blokjes door de wijze waarop het beeld wordt gecomprimeerd en weer wordt opgebouwd, daarbij wordt gebruik gemaakt van een schaakbordpatroon, het block-matching. Als je dan ook nog "oud" beeld er doorheen ziet, dan missen er wat B-frames en gaat je ontvanger zelf wat knutselen. En bij beeld is dat storender dan bij geluid omdat er in onze spraak nogal wat redundantie zit en je dus lange tijd er nog iets van kunt maken. Bij beeld is dat lastiger.

sottezero
Berichten: 814
Lid geworden op: 17 nov 2015, 18:33

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#28 Bericht door sottezero »

PE2CH schreef:e zou toch op z'n minst audio verwachten van CD-kwaliteit. DMR is immers eveneens digitaal geluid, toch?
Waarom wordt toch altijd gedacht dat digitaal beter zou zijn?

CD is duidelijk niet beter dan origineel analoog al was het maar dat CD maximaal 64 duizend samples per seconde neemt en je oor ontelbaar veel meer, MD (Minidisc) was zelfs alsof je een pluk watten in je oren had zitten omdat er geen hoge frequenties meer waren.
Hetzelfde geldt voor MP3... Vrijwel geen frequenties hoorbaar boven 20.000 Hertz en dynamiek is behoorlijk plat.

Digitaal is eigenlijk per definitie nooit beter dan het origineel...
Je merkt alleen dat digitaal beter kan zijn als het analoge origineel al brak was.

Dus ja, CD is beter dan een cassette bandje gemaakt van roest op plakband welke beschreven is met een magneet die inmiddels statisch is van alle plastic dat er overheen is gewreven als een ballon over een wollen trui, die dan ook nog eens 2 weken in een 60 graden celcius warme auto gelegen heeft en dan afgespeeld wordt op een autoradio van 35 euro gekocht op koningsdag nadat er een politieauto overheen is gereden op weg naar iemand die theelichtjes in zijn hand had.
Als je dan heeel veel mazzel hebt dan hou je 3db over ergens tussen 35 en 16500 Hertz... MAX....
Dus dan is een CD met 20-20.000 Hertz net effe wat minder erg...

Zelfde problemen heb je met VOIP...
Maar dus ook digitale codex voor op portofoon/mobilofoon...
En deze moeten ook nog rekening houden met het feit dat zendapparatuur nooit bedoeld is geweest voor foutloze overdracht en er dus ook nog foutdetectie en foutcorrectie meegestuurd moet worden over een bandbreedte welke van nature al behoorlijk krap was voor spraak..
Wat dan weer een frequentie breedte heeft van 50-5000 Hertz...

Nee.. het is paarden met ufo's vergelijken...

Gebruikersavatar
PA0ETE
Berichten: 5688
Lid geworden op: 21 feb 2006, 00:59
Roepletters: PA0ETE
Locatie: Amersfoort
Contacteer:

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#29 Bericht door PA0ETE »

Johan PD1JMB schreef:
pa0ejh schreef: DSTAR gebruikt de AMBE Vocorder, die heeft vooraf opgenomen spraak samples, en gebruikt die
met de spraak die overeen komt met jouw spraakgeluid, vandaar dat je sommige amateurs eerst niet herkent....

Muziek komt er ook niet door bij DSTAR, wordt niet herkend...
Codecs zoals AMBE zijn vocoders. Deze gooien de spraak door een aantal filters en slaan de volumewaardes over de tijd op. Bij het decoderen wordt er ruis door vergelijkbare filters gestuurd welke weer door de oorspronkelijke volumewaardes worden aangestuurd. Er onstaat dan een benadering van het oorspronkelijke stemgeluid. Er wordt niet gebruik gemaakt van vooraf opgenomen samples. Wel klinkt een stem anders en wat robotachtiger.

Muziek door zo'n codec heen lijkt me een interessant experiment. Er zal iets gemaakt van worden, maar wat? :mrgreen:
De vocoder van D-STAR werkt met een soort van puzzelstukjes. Die gaan over de stream met een aanduiding van het puzzelstukje, de plaats in tijd en de toonhoogte. Bij sommige dingen waarin de puzzelstukjes niet is voorzien, wordt (beperkt) traditionele codec-technologie gebruikt. Daarnaast zitten er enkele speciale dingen in. Zo worden DTMF-tonen gedecodeerd, als getal verstuurd, en aan de ontvangstkant opnieuw gegenereerd.

Een grappig fenomeen is dat D-STAR wel sinussen kan weergeven, maar geen zaagtand of driehoeksgolven. De side-tone van veel zendontvangers in de stand CW is een driehoeksgolf. Dat levert het volgende geluidseffect op (ik zeg in het fragment abusievelijk 'sinustoontje', het is een driehoeksgolf):

http://shorties.be/podcast/101022morseviadstar.mp3

Bij muziek is het effect ook niet mooi, maar dat is het bij SSB ook niet altijd :-) :

Gebruikersavatar
PA0ETE
Berichten: 5688
Lid geworden op: 21 feb 2006, 00:59
Roepletters: PA0ETE
Locatie: Amersfoort
Contacteer:

Re: DMR, D-Star, C4FM, wat wordt het?

#30 Bericht door PA0ETE »

PA3BZT schreef:Ik lees dat de DMR Tier 2 standard protocol compatibel is met de MOTO TRBO series van Motorola, je zou verwachten dat een dergelijk protocol van een professioneel merk een goede geluidskwaliteit oplevert.
Hoe gedraagt zich bij DMR het doorkomen op een repeater als je signaal zwakker binnenkomt?
Is dat anders dan bij analoog?
Ik heb daar helaas geen opname van. Het houdt sneller op dan bij FM, maar het is zeker niet ineens afgelopen. Bij D-STAR leidt een zwak signaal tot een soort van bubbelgeluiden (door Nederlandse amateurs vaak aangeduid als 'vissekomgeluiden').

D-STAR heeft een forward-error-correctie (op de spraak). Dat betekent dat bij een zwak signaal op een gegeven moment die FEC niet meer goed werkt. Je gaat dan eerst wat gerommel op het audio horen, dat is voor de meesten nauwelijks herkenbaar, vervolgens verdwijnen er stukjes uit het audio, waarna het 'gebubbel' komt totdat het signaal onverstaanbaar wordt.

Bij vaste stations is de grens abrupter, maar de meeste vaste stations zitten met voldoende signaalsterkte, zodat het verschijnsel zich met name bij mobiele stations voordoet. Daarbij varieert het signaal sterk, zodat het daardoor over een groter signaalsterktebereik steeds verder afneemt.

Ik heb helaas zo snel geen opname bij de hand van de vissekomgeluiden :-)

Plaats reactie